Een reconstructie van de strijd om het lijsttrekkerschap tussen Mark Rutte en Rita Verdonk.

Mark vs. Rita: Hoe de VVD bijna ten onder ging
Nederland 2, 21.10-22.00 uur

Er vallen harde woorden in de documentaire Mark vs. Rita, een tweeluik over de politieke strijd binnen de VVD tussen Rita Verdonk en Mark Rutte. Oud-minister Hans Hoogervorst noemt Verdonk ‘niet goed snik’ en oud-Kamerlid Arend Jan Boekestijn betitelt haar als ‘ongeleid projectiel’. Bovendien krijgen de twee voormalige campagneleiders van Verdonk en Rutte, die terugkijken op de lijsttrekkersverkiezing binnen de VVD van 2006, slaande ruzie met elkaar. ‘Nu zien we hoe een leugenaar werkt,’ zegt Ed Sinke (Verdonk) in het gezicht van Frits Huffnagel (Rutte).
Het is inmiddels zes, zeven jaar geleden. Mark Rutte mag nu de premier van Nederland zijn, hij werd toen nét niet voorbijgestreefd door Verdonk, toen minister van Integratie.
Documentairemaker Jaïr Ferwerda was tijdens de VVD-crisis kind aan huis op het Binnenhof, omdat hij destijds politiek redacteur was voor Barend & Van Dorp. Nu reconstrueert hij de affaire aan de hand van gesprekken met achttien intimi van Verdonk en Rutte.

‘De wonden zitten nog heel erg diep in die partij,’ merkte hij. ‘Ik vond het aardig om de campagneleiders terug te brengen naar het Okura Hotel waar de uitslag van de lijsttrekkersverkiezing bekend werd gemaakt. Die twee krégen me toch een woordenwisseling.’ Frits Huffnagel beweert dat Verdonk een zwarte lijst had van VVD’ers die haar tegenwerkten. Mocht zij partijleider worden, dan zou zij hen uit de partij mikken. Ed Sinke beweert op zijn beurt dat Verdonk stelselmatig werd tegengewerkt tijdens de lijsttrekkersverkiezing.
Na alles wat hij heeft gehoord, is dat ook de conclusie van Jaïr Ferwerda. Het kamp-Rutte zou tegen de regels in partijleden hebben opgebeld met de oproep om op hun kandidaat te stemmen. Verdonk werd tijdens de campagne bij verschillende partijafdelingen geweerd. Bovendien meldde het partijbestuur dat leden hun uitgebrachte stem konden veranderen nadat Verdonk als minister in de problemen was gekomen met de affaire rond het Nederlanderschap van partijgenoot Ayaan Hirsi Ali.
Verdonk betwijfelt nog altijd de nipte overwinning van Rutte als partijleider, maar de notaris die ze zelf in de arm nam heeft destijds niks frauduleus geconstateerd.
‘Dit toont hoe hard de politiek is, maar met name: hoe vergankelijk,’ analyseert Ferwerda. ‘Als Verdonk het spel iets slimmer had gespeeld, was Rutte weg geweest. Maar Rutte zit nu in het torentje en Verdonk zit thuis in Nootdorp. Een groter contrast is er niet.’