Le ragazze della swing schetst de bloeiende carrière van het Nederlandse Trio Lescano in fascistisch Italië. En hun ondergang.

Die Swingmädchen
Arte, 20.15- 23.45 uur

Bij ons zijn ze allang vergeten, maar in Italië zingen velen nog uit het hoofd hun liedjes. ‘Tulipan’, ‘Ciribiribin’ of ‘Maramao’, de swingende hits van het Trio Lescano, drie Nederlandse zusjes die als close-harmony ensemble razend populair werden in Italië in de jaren dertig. Hun luchtige, vrolijke muziek bood tegenwicht voor de beklemming die het fascisme opwierp. Tegelijkertijd werden de meisjes bewonderd door Mussolini. Totdat ontdekt werd dat ze Joods waren. In 1943 werden ze gevangen genomen op verdenking van spionage en later geweerd uit het muziekleven.
 
Die Swingmädchen, de Duits nagesynchroniseerde versie van Le ragazze dello swing van Maurizio Zaccaro, brengt het levensverhaal in beeld van de rasmuzikale, beeldschone Judith (Giuditta), Kitty (Caterina), Alexandra (Sandra) Leschan en hun moeder, met wie ze in 1935 naar Italië trokken. Ze worden ontdekt als varietémeisjes en maken later, geholpen door een ploefdikke, corrupte impresario, als close-harmony ensemble furore in fascistisch Italië, met een vast contract bij de radiozender EIAR en honderden grammofoonplaten. Ook Mussolini raakt diep onder de indruk. Een luchtig succesverhaal vol swingende muziek en ontluikende romances, zo lijkt het; slechts hier en daar verwijst een subtiele hint naar de discriminatie van buitenlanders en Joden.
 
Pas als de meisjes worden uitgenodigd om op te treden tijdens het Nieuwjaarsbal van de fascistische partij breekt de ernst door van het misdadige regime. Aankondigingen van rassenwetten en het uitbreken van de oorlog schallen op angstaanjagende toon door de radio’s. Joden worden opgepakt en op gruwelijk hardhandige wijze weggevoerd. Ook de zusjes. Na afloop van een concert nemen Duitse soldaten ze mee voor verhoor over vermeende codes in hun totaal onschuldige liedjes. Na nog één afgedwongen optreden voor de fascisten, begeleid door gevangenen, worden ze vastgezet. Na de oorlog emigreren Sandra en Giuditta naar Argentinië, waar ze, versterkt door een nieuwe zangeres, opnieuw hun successen vieren. Kitty blijft bij haar geliefde.

Le ragazze, gespeeld door Italiaanse acteurs (een prachtrol voor Gianni Ferreri als mislukte clown) én Nederlandse: Lotte Verbeek, Elise Schaap en Sylvia Kristel, laat niet veel zien over de politieke positie van het trio. Waarschijnlijk waren de meisjes politiek onverschillig; ze werden een nationaal symbool, lievelingen van Mussolini en zongen, als het zo uitkwam, propagandaliedjes. Tegelijkertijd waren ze gewiekst genoeg om hun Joodse identiteit verborgen te houden. Eenmaal verstoten uit het muziekleven, bleek later, was Sandra zelfs bereid lid te worden van de fascistische partij. Intussen geeft de film wel een indrukwekkend beeld van een soms onderbelichte periode uit de Italiaanse geschiedenis, die waarin het antisemitisme gestaag het dagelijks leven van Joden ontwrichtte.

Meer over de houding van het Trio tegenover het regime en hun tragiek na 1943 komen we te weten in de historisch gedegen documentaire Tulip Time: