Gezichtsverlies (m/v)

Het belangrijkste is het managen van de verwachtingen,’ zegt dokter Mohammad Jawad in de hbo-documentaire Saving Face. ‘Er zijn beperkingen in wat ik kan.’ Dit advies lijkt bijna even toepasselijk op de Pakistaanse Zakia als op de Saving Face-kijker zelf. De 39-jarige Zakia is slachtoffer van een zuuraanval van haar man, een alcoholist en junk die haar dagelijks haar loon afpakt. Als het geld op is wordt Zakia mishandeld. Ze vraagt een scheiding aan, maar haar man pikt dit gezichtsverlies niet en overgiet haar met zuur als ze de rechtbank verlaat. Haar linkeroog zit hierdoor verstopt achter haar verschroeide huid en Zakia’s lippen lijken bijna van haar gezicht te glijden. Haar man, die direct door de rechtbankmedewerkers wordt opgepakt, ontkent voor de Saving Face-camera glashard iedere betrokkenheid. ‘Hij had maar een seconde nodig om mijn leven te ruïneren,’ snikt Zakia. Haar huid begint zo strak te staan, dat ze bijna niet meer kan eten of drinken.

Gelukkig trekt plastisch chirurg Jawad zich het leed van vrouwen als zij aan. Eerst herstelt hij Zakia’s lippen en verwijdert hij de huid voor haar oog. Omdat haar oogkas dusdanig is beschadigd dat het geen glazen oog kan ondersteunen, maakt Jawad een uitwendig masker voor de dolgelukkige Zakia, die zo weer ongesluierd over straat durft. Intussen krijgt het wetsvoorstel van politica Marvi Memon, waarmee zuuraanvallen op een levenslange gevangenisstraf komen te staan, unanieme steun van de Pakistaanse regering. De kijker wordt zodoende achtergelaten met het gevoel dat het einde van deze mishandelingen in zicht komt. Maar de problemen in Pakistan zijn nog lang niet voorbij: in 2012 werden nog altijd honderdvijftig zuurverminkingen gemeld. Naar verwachting liggen de echte cijfers tien keer zo hoog, omdat de gemeenschap de zuuraanvallen vaak verdoezelt. Daarnaast kiezen Pakistaanse rechters in de meeste gevallen nog de kant van de verdachten. Ook de operaties zijn niet altijd succesvol: een maand nadat Saving Face in 2012 een Oscar ontving (voor beste korte documentaire) pleegde Fakhra Younus zelfmoord, omdat ze na tientallen gezichtsherstellende operaties nog altijd niet met haar verminkingen kon leven. Reden te meer om vanavond niet weg te kijken als de vrouwen in Saving Face hun bedekkende sluier afdoen, ook al is het een weerzinwekkend gezicht.