Al bijna vijftig jaar wordt er gezocht naar het ware gezicht van kameleon David Bowie. De documentaire Five Years komt in korte tijd dichtbij, zaterdag bij de VPRO.

Reden voor vpro.nl om eens te contempleren over de invloed van Bowie op de popcultuur. Madonna, Lady Gaga, Arcade Fire en de Scissor Sisters - ze lijken duidelijk geïnspireerd door de Jean Genie himself. Maar waar zie je nu precies het 'Bowiaans' terug bij deze namen (en vele anderen)? We legden het voor aan stijlgoeroe Arno Kantelberg, muzikant Bent van Looy (Bowiefan, trad op in het Bowiefilmpje van radio Soulwax) en journalist Paul Evers die the Thin White Duke ooit interviewde en helemaal van hem onder de indruk was. 

3DOC: David Bowie: Five Years
Nederland 3, 21.35-22.45 uur

David Bowie - Ziggy Stardust and The Spiders

Cultura24, 22.30-0.00 uur

Na enkele jaren afwezigheid keerde David Bowie (66) begin 2013 terug in de spotlights. Via zijn site kondigde Bowie zijn nieuwe album The Next Day aan, terwijl enkele maanden later de tentoonstelling David Bowie is... werd geopend. De belangstelling was overweldigend: ruim 300.000 fans togen naar het Victoria and Albert Museum om handgeschreven songteksten, albumontwerpen en de originele Ziggy-outfit te bewonderen. De tentoonstelling maakt inmiddels een wereldtour (langs onder andere Parijs en São Paulo) en doet in december 2015 het Groninger Museum aan.
Grote afwezige is echter David Bowie zelf. Slechts één ‘interview’ gaf hij, waarin hij voor de literaire site The Rumpus in 42 woorden de workflow van zijn (overigens uitstekende) comeback The Next Day schetste. Woorden als ‘Vampyric’, ‘Osmosis’, ‘Crusade’, ‘Manipulate’, ‘Nerve’, ‘Mystification’: dat is Bowie’s uitspraak en daar moet u het mee doen.
Five Years herinnert ons aan de tijd dat Bowie nog een stuk spraakzamer was. De documentaire concentreert zich op vijf bepalende jaren uit zijn carrière. Zo zegt Bowie over zijn vierde album Hunky Dory (uit ’71): ‘Ik kwam dichter bij wat ik wilde bereiken: het creëren van een alternatieve wereld. Hunky Dory was de eerste keer dat ik van de planeet stapte en ergens anders heen ging.’ We zien Bowie steeds extremer en onaardser worden (het woord ‘alien’ valt regelmatig), tot hij in ’75 naar Berlijn vlucht. ‘Ik kwam meermaals dicht bij overdosing.Het was alsof ik in een auto zat en zonder macht over het stuur recht op een klif afging.’
Een carrière van bijna vijftig jaar vangen in vijf jaar lijkt een onmogelijke opgave. Five Years is slechts een beperkt kijkje in de caleidoscoop, maar toch komen we door het inzoomen juist dichter bij de echte Bowie. Hoewel: zelfs als de zanger ten tijde van Low (1977 in Berlijn) zonder make-up, geverfd haar en coke-hoofd voor de dag komt, twijfelen deskundigen of dit niet óók een masker is. Tja, het blijft Bowie...

Bowie op Cultura24

Direct aansluitend op de door de VPRO uitgezonden documentaire David Bowie - Five years op Nederland 3 kijkt u op Cultura24 naar het legendarische afscheidsconcert van Ziggy Stardust - Bowie's beroemdste alter-ego - en zijn begeleidingsband The Spiders From Mars uit 1973, vastgelegd door vermaard cineast D.A. Pennebaker (Don't Look Back). Op de setlist die avond o.a. 'Ziggy Stardust', 'All The Young Dudes', 'Hang On To Yourself' en 'Space Oddity'.

"Bowie" (Sandeman & Mennomail mix) from Mennomail on Vimeo.