De zomer van OBA live
Radio 5, 1902-20.00 uur
OBA live zendt vanavond bewerkingen van drie eerdere uitzendingen uit. We kunnen luisteren naar interviews met kankeronderzoeker Piet Borst, historicus Chris van der Heijden en voedseldeskundige Louise Fresco.
Van der Heijden praat in een interview uit 2012 over het boek Eichmann in Argentinië van de Duitse historica en filosofe Bettina Stangneth. In haar in 2011 verschenen boek rekende Stangneth af met de opvatting dat SS-Obersturmbannführer Adolf Eichmann, belast met de organisatie van de systematische moord op de Joden in Europa, slechts een gehoorzame bureaucraat zou zijn geweest. De consequentie hiervan was dat in iedere gezagsgetrouwe burger een Eichmann schuilt. Deze opvatting werd aangehangen door de Amerikaanse
filosofe Hannah Arendt en in Nederland door Harry Mulisch. Het had een wetenschappelijke basis in het Milgram Experiment en het Stanford Prison Experiment, waarbij proefpersonen op bevel martelingen uitvoerden. Volgens Arendt demonstreerde het proces tegen Eichmann ‘de onuitsprekelijke, hoofd en hart verbijsterende banaliteit van het kwaad’, zoals zij in haar boek Eichmann in Jeruzalem schreef. Mulisch, die het proces bijwoonde, schreef in zijn boek De zaak 40/61: ‘Als niet Adolf Hitler maar Albert Schweitzer rijkskanselier was geweest en Eichmann het bevel had gekregen om alle zieke negers naar moderne hospitalen te vervoeren, dan had hij het zonder mankeren uitgevoerd – hij is niet zozeer een misdadiger, als wel tot alles in staat.’ Stangneth tracht in haar boek op basis van uitgebreid bronnenonderzoek aan te tonen dat Eichmann zich tijdens zijn proces in Jeruzalem voordeed als een brave beambte, maar in Argentinië, waar hij na de oorlog onder valse naam leefde tot hij in 1960 door de Israëlische geheime dienst Mossad ontvoerd werd, een verstokte nazi en antisemiet was. Op bandopnamen van gesprekken die hij met de Nederlandse oud-SS’er Willem Sassen had, vertelt Eichmann dat hij pas tevreden was geweest als hij alle Joden had weten te vermoorden. Maar sprak daar een gefnuikte moordenaar of een gefrustreerde ambtenaar? Voor de rechters in Jeruzalem deed het niet ter zake; zij veroordeelden Eichmann tot de galg.
Van der Heijden praat in een interview uit 2012 over het boek Eichmann in Argentinië van de Duitse historica en filosofe Bettina Stangneth. In haar in 2011 verschenen boek rekende Stangneth af met de opvatting dat SS-Obersturmbannführer Adolf Eichmann, belast met de organisatie van de systematische moord op de Joden in Europa, slechts een gehoorzame bureaucraat zou zijn geweest. De consequentie hiervan was dat in iedere gezagsgetrouwe burger een Eichmann schuilt. Deze opvatting werd aangehangen door de Amerikaanse
filosofe Hannah Arendt en in Nederland door Harry Mulisch. Het had een wetenschappelijke basis in het Milgram Experiment en het Stanford Prison Experiment, waarbij proefpersonen op bevel martelingen uitvoerden. Volgens Arendt demonstreerde het proces tegen Eichmann ‘de onuitsprekelijke, hoofd en hart verbijsterende banaliteit van het kwaad’, zoals zij in haar boek Eichmann in Jeruzalem schreef. Mulisch, die het proces bijwoonde, schreef in zijn boek De zaak 40/61: ‘Als niet Adolf Hitler maar Albert Schweitzer rijkskanselier was geweest en Eichmann het bevel had gekregen om alle zieke negers naar moderne hospitalen te vervoeren, dan had hij het zonder mankeren uitgevoerd – hij is niet zozeer een misdadiger, als wel tot alles in staat.’ Stangneth tracht in haar boek op basis van uitgebreid bronnenonderzoek aan te tonen dat Eichmann zich tijdens zijn proces in Jeruzalem voordeed als een brave beambte, maar in Argentinië, waar hij na de oorlog onder valse naam leefde tot hij in 1960 door de Israëlische geheime dienst Mossad ontvoerd werd, een verstokte nazi en antisemiet was. Op bandopnamen van gesprekken die hij met de Nederlandse oud-SS’er Willem Sassen had, vertelt Eichmann dat hij pas tevreden was geweest als hij alle Joden had weten te vermoorden. Maar sprak daar een gefnuikte moordenaar of een gefrustreerde ambtenaar? Voor de rechters in Jeruzalem deed het niet ter zake; zij veroordeelden Eichmann tot de galg.