In de jaren zeventig ging de Eindhovense poprockformatie Bots de boer op met linkse teksten in het Nederlands. En werd vervolgens een fenomeen bij onze oosterburen.

Het uur van de wolf
Nederland 2, 23.00-0.00 uur
In juni 1979, het zijn de jaren van het grote engagement, organiseert de overtuigde Linke Dieter Dehm in Frankfurt het festival Rock gegen Rechts. Zo’n 70.000 mensen van allerlei achtergronden staan zij aan zij voor hun idealen. Bij één band en hun sosjalistiese, pardon, socialistische strijdliederen gaan ze helemaal los: Bots. Al zijn de teksten van de groep rond bezieler en boegbeeld Hans Sanders in het Nederlands, het meezingen gaat de enthousiaste Duitse menigte uitstekend af.
Bots. Iedereen die eind jaren zeventig oren aan zijn/haar hoofd had, kent de naam en het refrein van ‘Zeven dagen lang’. Een niet kapot te krijgen, vrolijk verbroederende hef-het-glas-meedeiner waarvoor zanger-gitarist Hans Sanders de melodie ontleende aan een oud Bretons lied. Het is de in 2007 aan slokdarmkanker overleden Sanders die centraal staat in de documentaire Bots trekt ten strijde! (2013) van Frank van Osch. Om de woorden van ex-drummer Frans Meijer in de film aan te halen: ‘Bots is Hans en Hans is Bots.’
Sanders, zijn leven lang een vat vol tegenstrijdigheden, was afkomstig uit een progressief nest. Hij tilde de groep min of meer van de grond als interactief afstudeerproject voor zijn studie aan de Sociale Academie (méér jaren zeventig dan dat bestaat niet). En al zong bijvoorbeeld folkrockband Fungus ook in zijn moerstaal, de politiek roodgekleurde – en bepaald niet van Brabantse lichtvoetigheid gespeende – Bots-teksten in het Nederlands waren een semi-novum in de Nederpop.
In de ddr konden ze dat muzikale arbeidersevangelie nogal waarderen, Bots werd er steevast royaal onthaald (en voor het laatste optreden zelfs in West-Duitse marken betaald). Pas later werden de teksten in het Duits vertaald en/of bewerkt. Overigens niet door de minsten: Wolf Biermann, Günter Wallraff, Dieter Hildebrandt hanteerden de pen. Aldus werd ‘Ik ben een man, ik ben een jager’ over de grens ‘Ich bin ein Mann, hart wie Kruppstahl’.
Bots trekt ten strijde! kijkt met humor en enige weemoed om naar de glorietijd en het Duitse megasucces van een groep die vanuit de huisideologie niet te veel mocht verdienen. De hele paradox van een links commercieel succes in een notendop, zeg maar. Een weinig spijtig is dat het tekstuele gedachtegoed zowel de soepele composities als de speeltechniek van de goed geoliede band vrijwel geheel ondersneeuwt. Dat Sanders, evenals latere Bots-bassist Noutd Janssen, begin jaren zeventig deel uitmaakte van de jazzprogformatie De Zuid-Nederlandse Fanfare Maatschappij alias de Fanfare blijft eveneens onvermeld, dus bij deze.
Nog steeds, beaamt ook Janssen in de docu, zijn de bevlogen Bots-teksten relevant. Dat zegt veel over Nederland toen en nu. De greep van banken, aandeelhouders en andere speculanten op de samenleving is substantieel groter. De verknoping van politiek, media en bedrijfsleven ondoorzichtiger. De wereld is kouder, deprimerender geworden. Klimaatverandering, inderdaad, en Bots-materiaal bij uitstek. Helaas.