Holland Doc: Mijn geniale broer Harry
Nederland 2, 23.00-0.00 uur
Omdat het bisdom Haarlem de Onze Lieve Vrouw van Goede Raad Kerk in Beverwijk dreigt te sluiten, vroegen de parochianen documentairemaker Roy Dames een film te maken over de kerk waar hij als jongen kind aan huis was. Twee jaar later is die film er, maar hij gaat niet over de kerk. De door de EO uit te zenden documentaire Mijn geniale broer Harry gaat over de anderhalf jaar oudere broer van Dames, die in 1974 aan een hersentumor overleed en bij de kerk begraven is. Harry was een briljante student sterrenkunde aan de universiteit van Leiden en onderzocht in opdracht van Nasa de mogelijk schadelijke effecten die radiostraling van Jupiter op het Pioneer-project kon hebben. Hij was zeer begaan met het milieu en vond bijvoorbeeld dat hij eigenlijk geen racefiets kon kopen, omdat dit een verspilling van delfstoffen en een ontoelaatbare luxe in het licht van de armoede in de wereld zou zijn. ‘We hadden het vaak over delfstoffen,’ vertelt Dames over de wandelingen met zijn broer door de duinen bij Beverwijk, onder de rook van de Hoogovens. ‘Maar ook over de zin van het leven, over arm en rijk.’
Keek hij tegen zijn slimme broer op? ‘Vooral na zijn dood. Ik begon hem te idealiseren, nog steeds. Ik luisterde naar hem, het was een beetje een monoloog in plaats van een dialoog, ik vond eigenlijk alles waar wat hij zei. Toen hij was overleden vond ik dat ik iets nuttigs moest gaan doen. Ik ben tropische landbouw gaan studeren, want de mensen hebben eten nodig. Heel naïef. Maar toen ik in India zat, kwam ik erachter dat het allemaal iets complexer lag. En in Brazilië ging het helemaal mis. Toen ben ik films gaan maken, want daar was ik als kind al mee bezig, maar het moest wel gaan over mensen die het slecht hebben of gezien worden als criminelen en illegalen, naast het feit dat er ook een percentage sensatie in zat.’
In Mijn geniale broer Harry draait Dames de rollen om en houdt hij door de hele film heen een emotionele monoloog tegen zijn broer met wie hij in Beverwijk samen naar de kerk ging. Volgens het persbericht van de producent is het maken van de documentaire bijna zijn ondergang geworden. ‘Je ziet in de film dat ik veel gedronken heb en van alles en nog wat heb gedaan.’ In gesprekken met Harry’s docenten en studiegenoten probeert Dames een beeld te krijgen van diens Leidse leven. Was hij werkelijk geniaal? En hoe viel het katholieke godsvertrouwen op zijn sterfbed te rijmen met zijn wetenschappelijke kant?
Documentairemaker Roy Dames’ emotionele ‘monoloog’ tegen zijn jonggestorven broer.