Vrw. zkt. Knst.
Nederland 2, 19.55-20.25 uur
De rol van de vrouw in de kunstgeschiedenis is een portie hartverscheurend leed. De ellende begon al in de prehistorie. Naast vele opgeduikelde grotschilderingen van jagende hunks, afgevuurde speren en weghuppelende herten, zijn soms wat vage handafdrukken van vrouwen te vinden. Archeologen ontdekten ook een aantal weggemoffelde, typisch vrouwelijke tafereeltjes (lees: bevallingen); het zullen niet de meest flatteuze vrouwenplaatjes zijn.
In de vroege middeleeuwen mochten vrouwen alleen aan kunstzinnig handwerk doen (gaap). Adellijke vrouwen brachten hun tijd door met borduren en het bewerken van textiel (bi-ba-boring). En als je dan zo’n fröbelwerkje in elkaar worstelde, mocht je je eigen naam er ook nog niet eens onder zetten. In de zestiende eeuw werden de eerste kunstacademies opgericht, maar vrouwen werden niet toegelaten. Uit pure ellende stortten zij zich toen maar op schildergenres als het stilleven (Heel! Erg! Saai!).
Het tij leek te keren toen schilderes Artemisa Gentilechi (1593-1652) als eerste vrouw werd uitgenodigd om te studeren aan een academie. Het aantal vrouwelijke kunstenaars groeide gestaag. Maar omdat er in de achttiende eeuw op de academies ook mannelijke naaktmodellen gebruikt gingen worden, werden vrouwen vanwege zogenaamde ‘zedelijke’ kwesties steeds meer geweerd. Ondertussen gingen de heren blijmoedig verder met het vastleggen van blote borsten en damesbillen op schilderijen en in beeldhouwwerken. Het resultaat is naar verluidt als volgt: vijfentachtig procent van het totaal aantal naaktportretten in het Metropolitan Museum of Art – bijna allemaal gemaakt door mannen – is vrouw.
Is er dan geen enkel lichtpuntje in deze droeve geschiedenis? Jawel. Er start een nieuw seizoen Vrw. Zkt. Knst., waarin kunstmeisje Isolde Hallensleben op zoek gaat naar anti-slaapverwekkende exposities, filmpremières, (pop)concerten en theatervoorstellingen. Ze danst mee met een dansgezelschap, krijgt pianoles en spreekt met ‘upcoming’ (vrouwelijke) kunstenaars. Ze poseert – met kleren – voor een fotograaf, en in de eerste aflevering laat zij zich optuigen door Nederlandse couturiers.
Mannelijke kunstenaars zijn overigens gewoon welkom op dit partijtje. Doen die vrouwen helemaal niet moeilijk over.
Isolde Hallensleben gaat weer op zoek naar kunst en doet ook zelf mee. Vandaag krijgt ze couture aangemeten.