'Ik mocht niet ingrijpen'

Oorlog in mijn hoofd
Nederland 3, 21.35-22.30 uur

De zesdelige eo-serie Oorlog in mijn hoofd wil laten zien ‘wat een post-traumatische stress-stoornis (PTSS), opgelopen in een oorlogsgebied, écht betekent voor oud-militairen en hun omgeving’. In iedere aflevering bezoekt een veteraan de plek waar hij een oorlogstrauma heeft opgelopen.
In de eerste aflevering keert ex-UNIFIL’er Hans Kreuzen na 27 jaar terug naar Libanon, waar hij machteloos moest toekijken toen twee Libanese jongens gemarteld werden.
Vond hij het moeilijk om in een televisieprogramma op te treden? Kreuzen: ‘Ik vond het heel moeilijk. Ik heb er zwaar tegenop gezien.’
Heeft het geholpen? ‘Ja, ontzettend. Ik heb veel minder herbelevingen doordat ik ben teruggeweest. Ik had eerst een vrij kort lontje en nu ben ik een stuk rustiger.’
Had hij niet tegen die marteling willen optreden? ‘Ja, ik heb zelfs gevraagd of ik mocht ingrijpen, maar daar kregen we de toestemming niet voor. Je moest blijven kijken om te rapporteren en dat maakt je boos en gefrustreerd. Een gevoel van machteloosheid omdat je niks mag doen.’
Neemt hij het zichzelf kwalijk dat hij niet heeft ingegrepen? ‘Ik heb het mij 27 jaar kwalijk genomen. Maar doordat ik ben teruggeweest naar de plek waar het gebeurd is, heb ik daar wel een ander zicht op gekregen.’
Hoe dan? ‘Destijds heb ik als achttien-, negentienjarige jongen moeten afwegen wat er zou gebeuren als ik wel ingreep: misschien zou onze post beschoten worden, waar we met zestien kameraden zaten. Wat zouden de gevolgen voor die kameraden zijn? Dat heb ik al die tijd verdrongen. Toen ik terug was in Libanon, kwam die overweging weer naar boven en dan heb je er iets meer vrede mee.’