Theodor Holman vindt het een ‘prachtig’ boek: de nieuwe monografie Blood, sweat and tears van oud-journalist Harry van Wijnen over de eerste jaren dat Winston Churchill als premier aan de macht was ten tijde van de Tweede Wereldoorlog. In De Groene Amsterdammer noemt Holman het ‘verrukkelijk’ hoe het boek een ‘totaal andere kant’ van de oorlog laat zien, doordat Van Wijnen ons niet alleen binnenvoert in het hoofd van premier Churchill, maar ons ook door de ogen laat kijken van toenmalige schrijvers, politici en journalisten. Dat enthousiasme komt goed uit, want Theodor Holman interviewt Van Wijnen vandaag in Oba Live.
De historicus had een minder geestdriftige gastheer kunnen treffen, want het boek van Harry van Wijnen is met evenveel animo als afkeuring ontvangen. In NRC Handelsblad viel redacteur en historicus Bart Funnekotter over het gebrek aan samenhang in het boek. Maar belangrijker was zijn kritiekpunt dat Van Wijnen nogal wat feitelijke onjuistheden opschreef. De Russische Revolutie bleek van jaartal te zijn gewisseld, een negentiende-eeuwse veldslag werd tien jaar opgeschoven en het aantal Duitse pantservoertuigen bij de inval in Frankrijk bleek overdreven. Een stuk feller was wetenschapsjournalist Marcel Hulspas in de Volkskrant. Hij verwijt Van Wijnen een hagiografie te hebben geschreven, terwijl het beeld van de Britse premier al lang ten nadele is bijgesteld. Churchill was een ‘onuitstaanbare prime minister’, verloor zich in ‘oeverloos gekwets’ en maakte ‘forse militaire blunders’. Eindoordeel: ‘Van Wijnen weet nergens van.’
Nog weer feller is historicus Jeroen Laemers op ‘kwaliteitsblog’ Sargasso. Het boek mag van hem geen ‘non-fictie’ heten, omdat hij te veel onjuistheden aan moest strepen. Over Van Wijnens aanpak: ‘hij deed maar wat’. Belangrijk kritiekpunt is dat van Churchills heldhaftigheid een karikatuur geschetst wordt, ten koste van zijn ‘slappe’ voorganger Neville Chamberlain, terwijl die in 1939 Duitsland de oorlog verklaarde.
Twee maanden na publicatie is er een scheiding der geesten merkbaar: de één struikelt over vele vermeende missers, de ander is lyrisch over Van Wijnens ‘elegante’ schrijftalent en het levendige tijdsbeeld dat hij op papier kreeg.
OBA Live
radio 5, 19.02-20.00 uur