Verdraagt

Meerijden is een bekend verschijnsel en wordt niet op prijs gesteld. Je mag naast de bestuurder zitten, zien wat hij ziet, maar liever niet te veel inleven.
Laatst liet ik mijn nagels lakken en merkte ik dat er ook zoiets als meelakken bestaat. Zodra het meisje met het kwastje op mijn nagel kwam verstrakte ik en ik keek geconcentreerd mee, alsof ik zelf niet buiten de lijntjes mocht kleuren.
Ik zei niet: ‘Pas op,’ zoals met meerijden kan gebeuren, maar ik was wel erg alert. Niet meelakken, zei ik tegen mezelf en ik keek een andere kant op, maar dat voelde vreemd, dus keek ik weer naar mijn nagels en probeerde het meisje niets te laten merken van mijn inleven.
Meelijden is nog veel interessanter natuurlijk.
Ik heb me van jongs af aan verbaasd dat mensen die vreselijke dingen overkomen in films, verhalen of interviews zeggen: ‘Ik wil geen medelijden.’ Mij leek dat als kind nu juist zo heerlijk. Als ik fantaseerde over de dood van een van mijn familieleden dan deed ik dat vooral om me voor te stellen hoe interessant en tragisch mijn klasgenoten me zouden vinden. Nog steeds houd ik best wel van medelijden. Ik ben vast niet de enige, maar het is duidelijk dat je het niet hardop hoort te zeggen.
In de roman The Ministry of Fear van Graham Greene heeft Arthur Rowe zo’n last van zijn medelijden dat hij zijn zieke vrouw vermoordt. Zij kan wel met haar pijn omgaan, maar hij verdraagt het niet. Hij geeft haar een glas melk met vergif, vlak voor het slapen gaan.
Ze zegt: ‘Wat een rare smaak,’ en glimlacht. Hij zegt haar goedenacht en verlaat de kamer, want zo doet hij dat elke avond om iets later bij haar te gaan liggen. Als hij blijft en afwijkt van hun gewoontes, maakt hij haar ongerust, en dat is het laatste wat hij wil. Na haar dood blijft hij zich jaar in jaar uit afvragen of ze het heeft geweten en of haar glimlach was bedoeld om hem gerust te stellen, te doen alsof ze het niet doorhad. Sliep ze in, wetende dat ze niet wakker zou worden en dat het zijn schuld was?
Het lijden van een ander niet kunnen aanzien, dat klinkt best mooi, maar dat is het niet.