Is president Obama aangeschoten wild nu hij tegen een Republikeinse meerderheid in Huis en Senaat moet opboksen? Ga daar niet te snel van uit, adviseert Chris Kijne.

Hoe groot de overwinning van de Republikeinen afgelopen dinsdag precies was, laat zich het beste hier bestuderen. We moeten terug naar Harry S. ‘The Buck Stops Here’ Truman, de democratische opvolger van Franklin D. Roosevelt, die bij zijn eerste midtermverkiezing in 1946 een nog groter verlies leed in Huis en Senaat dan de democraten onder Obama nu.

Dat is me nogal wat, het grootste verlies van de afgelopen 68 jaar. Je zou voor minder onder je bed gaan liggen. En dus is het aardig om even dit filmpje te bekijken van Obama’s persconferentie naar aanleiding van deze rotklap . Felicitaties voor de Republikeinen, saluut aan de democratie en de kiezers, die hij gehoord heeft. Uitnodiging aan de nieuwe Republikeinse leiders in Huis en Senaat om nu verder goed samen te gaan werken.

politiek theater?

Lippendienst, politiek theater, nooit laten zien dat je op de grond ligt en niet meer overeind zult komen, het zit er allemaal in. Maar toch zie ik geen verslagen president. En ik zie vooral een president die, ondanks alle lippendienst, even laat weten hoe hij het, die laatste twee jaar, óók aan zal pakken.

- Er zullen beslissingen zijn die gesteund worden door de nieuwe meerderheden in Senaat en Huis die hij niet kan onderschrijven. Lees: hij zal zijn veto uitspreken wanneer hem dat goeddunkt.
- Hij zal zoeken naar de mogelijkheden om zijn agenda uit te voeren ook wanneer die niet gesteund wordt door meerderheden in Huis en Senaat. Lees: hij zal zijn ‘Executive Orders‘ daar inzetten, en dus het parlement passeren, waar hem dat goeddunkt.

Wat zien we hier voor president? Zien we de president waarvan de afgelopen maanden werd gezegd dat hij er geen zin meer in had? Dat hij zo genoeg had van de obstructie van de Republikeinen in Washington dat hij liever ging golfen dan nog langer probeerde iets voor elkaar te krijgen. Zien we de president die, volgens zijn critici, eigenlijk nooit zin had gehad in het politieke handwerk, in het wheelen en dealen dat van de hoogste ambtenaar van de VS gevraagd wordt?

redeneren als een jurist

Om met dat laatste te beginnen: ja, ik denk dat we die nog steeds zien. Ik denk dat met name dat kritiekpunt op Obama’s presidentschap het meeste hout snijdt; de man is gewend als een jurist te redeneren rond feitelijkheden en dan een conclusie te trekken waarop gehandeld wordt. En het is hem de afgelopen acht jaar niet gelukt om in zijn systeem te krijgen dat politiek radicaal anders werkt, en zeker de politiek in de Verenigde Staten met de huidige gepolariseerde verhoudingen waarin hij als eerste zwarte president moet opereren.

Dat heeft hem de afgelopen jaren enorm dwarsgezeten. En het heeft hem de afgelopen maanden nog het meest dwarsgezeten. Want met verkiezingen in aantocht was ook de andere weg voor hem afgesneden: confronteren, in de media gehakt maken van de destructieve obstructie. En waar mogelijk de beuk er in gooien via die Executive Orders, hét middel van de president om ondanks alle parlementaire tegenstand toch zijn zin te krijgen.

En reken maar dat hij dat gedaan heeft, de afgelopen jaren . Hier is het lijstje:

Teddy Roosevelt: 3
Others Prior To FDR: NONE
FDR: 11 in 16 years
Truman: 5 in 7 years
Ike: 2 in 8 years
JFK: 4 in 3 years
LBJ: 4 in 5 years
Nixon: 1 in 6 years
Ford: 3 in 2 years
Carter: 3 in 4 years
Reagan: 5 in 8 years
Bush 1: 3 in 4 years
Clinton: 15 in 8 years
Bush 2: 62 in 8 years
Obama: 923 in 3+ years!

How’s that for a president die er geen zin in had. Wat hem de afgelopen maanden parten speelde, was dat met de verkiezingen in aantocht een agressieve president de kansen van democratische kandidaten in nek-aan-nekstaten er niet groter op zouden maken. Ik denk, als ik hem nu zo bezig zie, dat dat recentelijk de grootste bron van zijn frustratie is geweest. En nu hij van die last bevrijd is, zullen de Republikeinen nog wat mee gaan maken, op gebied van immigratie, minimumloon, milieubeleid en anderszins.

Ik kan niet wachten.

Riskant? Wellicht, maar Obama kan en wil niet anders. En wie bang is, kan beter geen president van de VS worden. Want laten we nog even dat plaatje van het begin terughalen. En kijkt u wat er bij de toen ook volstrekt onverwachte herverkiezing van Truman in 1948 in Huis en Senaat gebeurde.

Het zou zomaar kunnen dat Hillary straks weer een dubbele meerderheid heeft.