1. Toen ik op de lagere school zat, werd er al over overbevolking gesproken. Ook over de SS-20 trouwens. Over de SS-20 heeft niemand het meer, maar overbevolking is bezig aan een comeback. In 1798 voorspelde Malthus vanwege overbevolking hongersnood. Zijn medicijn was geboortebeperking: arme mensen moesten gewoon geen kinderen krijgen. Zijn voorspellingen bleken onwaar te zijn.
2. Er is een tegenstelling tussen stad en periferie, stad en platteland. Over die
tegenstelling schreef Hubert Smeets kort na 9/11 iets in NRC, maar toen ging het over terrorisme. Ruwweg kun je zeggen: het platteland loopt leeg. Italiaanse en Franse dorpen waar zes bejaarden wonen en één nog net niet bejaarde Nederlandse plus twaalf toeristen in de zomer. Niet meteen ‘dat is erg’ roepen. Dat weten we nog niet.
3. Sommigen vinden toerisme een vorm van overbevolking. Paul Scheffer bijvoorbeeld, hij schreef in NRC in een stuk tegen Airbnb en toerisme: ‘Toch denk ik dat vakanties vooral een oefening in oppervlakkigheid zijn. Ik weet waar ik het over heb: de ene indruk verjaagt de andere, eenmaal thuis is er niet veel dat beklijft.’ Let op dat ene zinnetje: ‘Ik weet waar ik het over heb.’ Het programma van Scheffer is even eenvoudig als daadkrachtig: vreemdelingen er zo veel mogelijk uitgooien en vakanties afschaffen. Scheffers oeuvre is één grote oefening in oppervlakkigheid, een soort verregende vakantie inderdaad.
4. We moeten de media van weinig de schuld geven – om te beginnen omdat de media net zomin bestaan als de Jood, de moslim en de witte man – maar zeker is dat de kracht van sensatie groot is en dat die bijvoorbeeld via de tv goed verspreid kan worden. Als u vaak genoeg hoort dat er overbevolking is, ga je naar de medemens kijken alsof hij een rat is die door de ongedierteverdelgers over het hoofd is gezien.
5. De beste manier om iets aan overbevolking te doen, is geen kinderen krijgen, maar aangezien een hedendaagse Malthus over honderd jaar net zo mal zal blijken te zijn als de originele Malthus zeg ik: u mag het af en toe best zónder condoom doen.
Arnon Grunberg met een korte verhandeling over overbevolking.