Het (privé)leven in de openbaarheid is heel gewoon geworden, of altijd al geweest, zij het dat mede dankzij sociale media het leven in de openbaarheid is gedemocratiseerd, maar is sterven dat ook? Mogen we sterven in de openbaarheid? Je zou zeggen dat als het leven in de openbaarheid gedemocratiseerd is, het sterven in de openbaarheid ook gedemocratriseerd mag worden, of willen wij in de openbare ruimte alleen de succesvolle, eeuwig jeugdige medemens tegenkomen?
De eerste vraag in bovenstaande alinea wierp ombudsman Sjoerd de Jong op in NRC Handelsblad naar aanleiding van de stukken van Pieter Steinz in die krant. Nu gaan de lezenswaardige stukken van Steinz, voormalige chef Boeken van die krant en schrijver, eigenlijk meer over literatuur dan over zijn ziekte, maar de vraag die De Jong stelde, was vermoedelijk algemener: hoe ongemakkelijk mag het worden in de krant?
Hij lijkt te beweren dat met ongemak een publiek belang gediend kan zijn, of beter gezegd dat ongemak een neveneffect is van het informeren van het publiek.
Een filmpje van een journalist die door IS is onthoofd, zou ons overigens ongemakkelijker moeten maken dan de intieme beschrijving van een ziektebeeld. Dat dat in de praktijk andersom uitvalt, heeft er allicht mee te maken dat wij ons wel kunnen voorstellen doodziek te zijn, maar dat wij ons niet echt kunnen voorstellen onthoofd te worden.
Toch komt De Jong met een interessant voorbehoud voor al te intieme beschrijvingen van ziektes in een dagblad.
Andere mensen worden eveneens ziek, willen daar ook over schrijven, maar hebben niet de distantie en het talent van een journalist of een schrijver. Er wordt een nieuwe norm gesteld, er worden idealen in het leven geroepen die te hoog gegrepen zijn.
Nu ben ik zoals bekend van mening dat iets minder idealen veelal een goed idee is, maar het is een beetje raar om te zeggen: Mozart heeft een nieuwe norm gesteld, minder getalenteerde componisten lijden daaronder, we moeten Mozart maar niet meer spelen.
Bovendien weten wij dat er geen verband bestaat tussen kwaliteit en commercieel succes, dus ook minder getalenteerde en gedistantieerde schrijvers die van hun ziekte verslag willen uitbrengen, kunnen een (groot) publiek bereiken.