De eigenaar van een restaurant op de Zuidas, Amsterdam, vertelde me onlangs dat de crisis langzaam aan het voorbijgaan was, want er werden weer dure wijnen besteld, waarmee hij wijnen van om en nabij de duizend euro per fles bedoelde – er zijn uiteraard nog duurdere flessen in restaurants te bestellen.
De meeste mensen, ook ik, zijn geneigd te geloven dat de prijs van een product of dienst redelijk moet zijn, maar bijvoorbeeld als het om wijn en om kunst gaat, is onredelijkheid de norm.
Is een wijn van duizend euro echt twintig keer zo lekker als een wijn van vijftig euro? Is een kunstwerk dat twintig miljoen dollar kost 2000 keer beter dan een kunstwerk dat tienduizend dollar kost? Is een prostituee die 5000 dollar voor de nacht vraagt echt tien keer lekkerder dan een prostituee die 500 dollar vraagt?
Van een kunstwerk kun je nog zeggen dat het wordt gekocht in de verwachting dat het in waarde stijgt, terwijl de wijn en de prostituee worden aangeschaft respectievelijk gehuurd zonder dat daar enige verwachting van waardestijging tegenover staat. Je bestelt geen fles van duizend euro omdat je verwacht dat die fles binnen afzienbare tijd het dubbele waard is. Je bestelt die fles om aan te geven, denk ik, dat je boven het geld staat, dat geld je niets kan schelen.
Bepaalde bestedingen zijn bedoeld om te communiceren dat er sprake is van een zekere immuniteit. Of gewoon om het genot van de roekeloosheid en de decadentie.
De gedachte dat er een redelijke prijs bestaat, lijkt me überhaupt een illusie.
Is het redelijk dat een bord penne al pesto in het ene restaurant zes euro kost en in het andere restaurant in dezelfde stad 22 euro zonder dat er een merkbaar smaakverschil aan ten grondslag ligt?
Een prijs komt tot stand, omdat mensen bereid zijn die prijs ervoor te betalen.
Zeker, ook vraag en aanbod bepalen de prijs, maar de vraag wordt gevoed door angst, minderwaardigheidscomplexen, snobisme en andere vormen van distinctiedrift.
De aanbieders maken uiteraard gretig gebruik van de complexen en psychische afwijkingen van de consument.
De eigenaar van een restaurant op de Zuidas, Amsterdam, vertelde me onlangs dat de crisis langzaam aan het voorbijgaan was, want er werden weer dure wijnen besteld, waarmee hij wijnen van om en nabij de duizend euro per fles bedoelde – er zijn uiteraard nog duurdere flessen in restaurants te bestellen.