Diepzeeduiken

Elk oordeel wordt gekleurd door de verwachtingen die eraan voorafgaan. Een oneerbiedige samenvatting van het stoïcisme luidt: schroef uw verwachtingen naar beneden en uw oordelen zullen gunstiger uitpakken.
Ooit, toen ik nog in Amsterdam woonde, zei ik tegen een vrouw in een kroeg: ‘Het leven heeft mij geleerd niet al te kieskeurig te zijn.’ Ik vond dat gevat van mezelf. Ze gaf me overigens geen oorvijg.
Toch valt niet te ontkennen dat het vermogen niet al te kieskeurig te zijn veel mensen aan een partner helpt. Een vrijgezel is iemand die geen afscheid kon nemen van zijn kieskeurigheid.
Ook als het gaat om antwoord op de vraag: ‘Wanneer zijn wij geslaagd?’, gaat het om verwachtingen. Als wij academisch opgeleide jongeren die geen baan vinden ‘losers’ noemen, dan blijkt uit die benaming dat wij geloven dat het afronden van een universitaire opleiding een garantie is voor een goede baan. Quod non – als ik voor de verandering wat Latijn mag gebruiken.
Verder kun je je afvragen of werk een voorwaarde is voor een gelukkig leven.
Anders gezegd, moeten wij streven naar nul procent werkeloosheid? Diverse economische theorieën zeggen van wel. Werkloosheid zou een vorm van verspilling zijn en daar houden wij niet van, maar de gedachte dat betaald werk een voorwaarde is voor geluk berust wat mij betreft op verwachtingen die geen verband houden met de werkelijkheid.
Van een man tussen de 25 en de 65 wordt in elk geval nog altijd verwacht dat hij een baan heeft. Het taboe op de huisman – de man die huis en kinderen voor zijn rekening neemt – lijkt aan slijtage onderhevig, toch heb ik de indruk dat veel vrouwen en mannen de huisman nog steeds een gecastreerd schepsel vinden.
Allerlei weldenkende mensen menen dat wij minder moeten consumeren. Ze lijken zich niet te realiseren dat dat onvermijdelijk betekent dat wij minder hoeven te werken. Een carrière wordt dan wellicht iets voor fijnproevers, voor de happy few, zoals diepzeeduiken.
Misschien zouden mannen zonder carrière zich nu al moeten verenigen. Ik denk aan slogans als: ‘Ik heb geen carrière en toch ben ik sexy.’ Of: ‘De hele dag backgammon spelen is ook werken.’