Geur

Als ik communist, christen of islamiet zou zijn, zou ik op de cpn, het cda of denk gestemd hebben. Als ik de A1 verlaat bij de afslag Zutphen denk ik altijd aan de gekantelde touringcar met demonstranten. Ze hadden gedemonstreerd tegen de plaatsing van kruisraketten. Er viel een dode, een jongen van vijftien. Aan die jongen denk ik altijd in de glooiende bocht naar Zutphen. Het is lang geleden, ik denk er niet met opzet aan, het is een autonome daad van m’n hersens, ik word erdoor overvallen. Ik denk er niet aan als ik het woord Zutphen op de borden zie, ik denk er pas aan als de auto de druk van de bocht voelt. De demonstranten kwamen van het Museumplein in Amsterdam, ik was er ook, ik had mijn vrouw en kinderen afgezet. Zelf heb ik niet gedemonstreerd, ik was in de jaren zestig één keer demonstrant, ik liep verontwaardigd mee in een demonstratie tegen de Vietnamoorlog. Dat was me slecht bevallen. Ik vond het vervelend dat de toeschouwers op de stoep konden zien dat ik demonstreerde. Dat is geen goede instelling voor een demonstrant, ik verliet de stoet op staande voet en nam me voor er nooit meer aan mee te doen, cold turkey. Ik bleef met m’n grote auto wel hand-en-spandiensten verlenen aan familieleden en vrienden die het demonstreren niet konden laten, ik keek naar ze vanaf het trottoir.
Op de dag dat Ruud Lubbers was gestorven, keek ik televisie. Het viel me op dat ik zo weinig details kende. Met die kruisraketten bleek hij meesterlijk gemanoeuvreerd te hebben. Ze moesten in Navoverband natuurlijk ook in ons land geplaatst worden, maar de tegenstand was hier zo groot dat hij een list moest verzinnen. Hij bedong anderhalf jaar uitstel om de Russen de tijd te geven hun wapenarsenaal te verkleinen. Dat deden ze natuurlijk niet en hij tekende het plaatsingsverdrag. Maar hij had door zijn vriendschap met Gorbatsjov vernomen dat de Russen en Amerikanen spoedig een verdrag zouden sluiten. Dat gebeurde inderdaad, de kruisraketten werden nooit opgesteld. Lubbers bleek in alle terugblikken een bijzonder politicus geweest te zijn. Dat had ik niet gezien omdat ik aan blokdenken deed, ik volgde Den Uyl. Ik had wel gehoord dat hij uit een gereformeerd nest kwam, maar ik dacht dat hij dat verlaten had. Nu weet ik dat christenen altijd christenen blijven, en islamieten altijd islamieten. Dat is hun nestgeur, de kern van dit soort godsdiensten is hun nestgeur. Mensen zoals ik, die door een speling van het lot als atheïst geboren zijn, zouden nu en dan ook wel eens een ruimhartige en vrijblijvende keuze voor een vreemde geur kunnen maken. Ik realiseer me dat vrijblijvend in dit geval het goede woord is.