Freddy Trathlener, vooral bekend als Vjeze Fur van De Jeugd van Tegenwoordig, zorgde met zijn kookfilmpjes op Instagram voor dé culinaire verrassing van 2018. Voor de VPRO Gids stelde hij een kerstmenu samen.

Waar heb je leren koken?

Vjeze Fur: ‘Dat is me als baby met de paplepel ingegoten. Mijn ouders koken allebei veel en lekker, en ik wilde altijd alles proeven. Lekker eten maken is een vorm van liefde. Het ding met koken is ook dat je fouten moet maken en het moet opeten, zo leer je steeds een beetje bij. Ik gebruik nauwelijks kookboeken, als ik iets niet weet kijk ik op YouTube.’

Waarom ben je kookfilmpjes gaan maken?

‘Ik wilde meer aandacht voor wat ik doe, dus besloot ik Instagram wat serieuzer aan te pakken. Ik had een Franse omelet gemaakt en ik dacht: ik zet het op Instagram, dan lijkt het of ik goed kan koken. Als ik iets maak, wil ik ook dat het er goed uitziet. Dus ik maak de filmpjes met een cameraman en een geluidsman en monteer ze zelf. Ik krijg veel leuke reacties. Bijvoorbeeld van ouders die filmpjes delen van hun kinderen die op tafel staan en dingen strooien vanaf hoog. Dat doe ik ook en dat vinden die kids geweldig.’

Freddy Tratlehner alias Vjeze Fur

Je hebt bij het koken nooit een schort voor en altijd dure designerkleren aan.

‘Zo sta ik normaal gesproken ook in de keuken. Het heet “Lekker Fred” en ik ga dus ook lekker: koken in die goede kleren. Sommige gerechten zijn netter dan andere. Als je krabbenkoppen in gaat slaan, wordt het gegarandeerd een troep.’

Je kookt nu zelfs met sterrenkoks.

‘Ik zat in het televisieprogramma Laat op één en kreeg de vraag met wie ik nog zou willen koken. Ik zei: met Ron Blaauw. Toen kreeg ik een berichtje van hem op Instagram. Het klikte tussen ons. Koks zijn een beetje gekkig, echt geobsedeerd door hun vak, en ze hebben rare humor. Ik heb ook een filmpje gemaakt met banketbakker Cees Holtkamp, godver wat een gave vent is dat. Ik was met mijn moeder bij hem op visite. Zijn winkel is zestien vierkante meter vol prachtige taarten en als je door een deurtje gaat, kom je in een soort enorme Sjakie en de chocoladefabriek-ruimte.

Dankzij Instagram openen zich nu allemaal deuren op kookgebied. Ik wil dat het blijft groeien en kijken waar het me brengt. Zo heb ik de muziek ook altijd aangepakt: niet met een uitgedacht stappenplan, maar wel met een idee van wie je bent en waar je voor staat. Dat werkt goed.’

Wat staat er met kerst op het menu?

‘Dit jaar moet ik optreden op kerstavond, maar normaal gesproken vieren we het met mijn ouders en schoonfamilie. Dan lijkt het op een klein restaurant: overal moeten stoelen vandaan komen en mensen zijn al dagen van  tevoren bezig met inkopen en voorbereiden. Mijn kerstrecept voor de VPRO Gids is mijn interpretatie van een klassiek gerecht. Toen mijn kind een wat stabielere stoelgang moest krijgen, dronk ik ook een glas pruimensap. Daarna dacht ik: dit past perfect bij eend.’

voor: pulpo salaje van Vjeze Fur

‘Je kunt dit op stokbroodtoastjes doen als er opeens meer mensen komen. En je kan het een dag van tevoren maken, dan trekken alle smaken in elkander. Dat is lekker.’

Pulpo, 1 a 1,5 kg

Bleekselderij

1 paprika

Cherrytomaten

Venkel (een kleine)

Rode peper

Rode ui

Knoflook, ongeveer 2 tenen

Citroen

Paprikapoeder

Doe de pulpo 25 minuten in de snelkookpan. Als je die niet hebt, stoof ’m dan als draadjenvlees.

Voor de rest is het alles snijden en bij elkaar gooien in een grote kom:
Snij de paprika in kleine blokjes, snij de cherrytomaten in twee- of vieren, een paar stengels bleek­selderij in kleine plakkies lekker dun, venkel ook dun snijden. Snij de rode peper, proef eerst even hoeveel je erbij wilt, rode ui dun snijden. 

Knoflook persen, je mag zelf weten hoeveel.

Citroensap erbij.

Als de pulpo klaar is, snij ’m in plakjes van één centimeter, het hoeft allemaal niet zo netjes, beter van niet zelfs.

Gooi alles in een schaal met peper, zout en goede olijvenolie.

Gooi er paprikapoeder overheen.

hoofd: eendenborst met pruimensaus van vjeze fur

‘Serveer met rijst, dan wordt het Aziatisch. Als je de vijf spices weglaat en er verse tijm bij doet, wordt ie Fransig. Dan kan je hem met een aardappeljengratin doen.’ 

Eendenborst

Tijm

Aluminiumfolie

Pruimensap

Gedroogde pruimen

5 spices

Steranijs

Tapiocameel 

‘Drink erbij wat je wilt! Bijvoorbeeld sjapagne of witte wijn of rode wijn of
een bruiswater met vers aardbeiensap of zelfgemaakte vlierbessenbloesemsiroop uit de tuin van je oma.’

het vlees

Verwarm de oven voor op 140 graden.

Haal de eendenborst een half uur van ­tevoren uit de koelkast.

Kerf hem in ruitjes met een mes, niet te diep. 

Strooi er aan de huidkant best wat zeezout op en aan de andere kant een klein beetje. Aan beide kanten peper. 

Nu de truc. Leg de borst op de huidkant in de koude pan, zonder olie of
boter. Zet het vuur steeds iets hoger. Door het zout druipt al het vet eruit. Bewaar de pan zo, spoel hem niet af, dit wordt de basis van de saus. 

Ik kijk altijd goed naar het vlees om te controleren of het wel goed gaat, dat het niet te heftig gaat roken en zo.

Pak dán het vlees en draai het om, effe bruin bakken, ongeveer twee minuten. 

Haal het uit de pan en doe het in aluminiumfolie. 

Doe het in de oven. Ik ga al vanaf vijf minuten kijken of het vlees goed is. Dat is het bijna nooit, maar je wilt niet dat het te gaar is, je wilt voor roze gaan. 

Hoe weet je of het vlees gaar is?? Je drukt erop. Druk eens op de muis van je duim, die is bovenop hard en meer naar de palm van je hand zachter. Hard betekent dat je eend doorbakken is. Zacht betekent dat ie rood is. Je wilt hem in het midden hebben. 

Haal de eendenborst uit de oven als hij goed is en laat hem effe in de aluminiumfolie liggen. 

de saus

Pak de pan die je voor het vlees gebruikt hebt. Gooi er een half glas pruimensap bij. 

Gooi er gedroogde pruimen bij. Laat het even inkoken. 

Gooi er vijf spices-kruiden en steranijs bij. Je kan er nog wat tapiocameel bij gooien (een theelepel of zo) als je de saus dikker wilt.