De Rolling Stones. David Bowie. Google. Ze doen het allemaal: royalty’s uit laten betalen in ons kleine kikkerland. Waarom? Omdat royalty’s en intellectueel eigendom hier onbelast zijn. Dat maakt Nederland tot een belastingparadijs voor techbedrijven en artiesten.

open economie

Waarom kiest Nederland hiervoor? Met tal van fiscale voordelen proberen landen over de hele wereld geld van bedrijven en vermogende particulieren binnen te halen. Ieder met zijn eigen constructies. Zo zijn er verschillende Europese landen die niet heffen op vermogen. Hoe verloopt die concurrentie tussen landen en op grond van welke motieven kiezen landen voor hun fiscale voordelen?

Volgens Wiecher Munting is het antwoord in Nederlands geval simpel: ons land kent geen bronbelasting omdat de Nederlandse economie het moet hebben van de in- en uitvoer van goederen. Bronbelasting is door bedrijven betaalde belasting op rente, dividend of royalty's. Zou je de invoer van goederen zwaar belasten, gaat de economie aan gort en kiezen landen wel een andere haven als poort voor Europa. Munting leidde acht jaar lang het Tax Ruling Team van de Belastingdienst (dat fiscale vragen beantwoordt van bedrijven die in Nederland zaken willen doen), tegenwoordig is hij fiscalist bij Otterspeer, Haasnoot & Partners in Rotterdam.

In landen zoals Frankrijk en Duitsland blijven goederen in het land zelf achter en zijn er grotere consumptiebestedingen. Munting: “Die hebben verder niemand nodig, dan kun je de invoer van goederen best belasten.” De VOC’ers uit vervlogen tijden hadden echter al door dat Nederland zijn geld niet verdient met de thuis- maar met de wereldmarkt.

reputatieschade

Helder, maar wat heeft dat met Bowie en Bono te maken? Die voeren ten slotte geen goederen in? “Succesvolle en creatieve mensen schrijven liedjes en boeken met eeuwigheidswaarde”, zet Munting uiteen. “Deze rechten worden ook wel gekocht door derden. Een bekend voorbeeld is Michael Jackson die de muziekrechten op de Beatles nummers kocht. In dat laatste geval zijn de rechten af te zonderen van de persoon en kunnen ze vrijelijk in een vennootschap worden geplaatst. Vennootschappen zijn flexibeler dan mensen en ze kunnen overal ter wereld worden opgericht en gevestigd. Een rechthebbende op af te zonderen intellectueel eigendom heeft volledig de vrije keus waar ter wereld hij de rechten laat uitbetalen.” Het liefst in Nederland, dat vanuit de historie geen bronbelasting kent en dus lekker voordelig is.
 
Keurig, netjes, niks mis mee, vindt Munting van deze belastingvlucht. Hiervoor worden belastingverdragen immers juist afgesloten. Minder kosjer zijn de constructies waarbij het gevaar bestaat dat zwart geld wordt wit gewassen, ‘bijvoorbeeld met structuren die via Nederland lopen en gelden uiteindelijk terechtkomen op subversieve plekken’. Dat gebeurt ook, weet Munting. Daar ondervindt ons land geen enkel voordeel van. “De reputatieschade is enorm, we moeten het echt hebben van een transparante en competitieve economie.” Het probleem is echter dat compleet uitbannen een nagenoeg onmogelijke missie is, voegt hij er somber aan toe. “Je moet vaak door “honderd” lagen vennootschappen heen. Je komt niet bij degene die echt de touwtjes in handen heeft. Dat is de bittere werkelijkheid.”