Afgelopen weken was er veel nieuws over Madaya, een Syrische stad die wordt belegerd door Hezbollah en het Assad-regime. Maar ook IS en andere rebellengroepen sluiten veel steden af van voedsel en andere goederen. ‘Het is belangrijk om te beseffen dat belegeringen van alle kanten komen,’ zegt Syrië-onderhandelaar Jeffrey Jonkers.
‘Maar liefst vierhonderdduizend mensen zitten vast in belegerde steden in Syrië’, zegt de Nederlandse bemiddelaar Jeffrey Jonkers. Wat kan een Syrië-onderhandelaar van Peaceful Chance Initiative daar tegen doen?
Familievetes
Volgens Jonkers gaat het bij de meeste belegeringen eigenlijk om familievetes: ‘Een heel dorp of district wordt afgesneden van voedsel en medicijnen, puur en alleen omdat één inwoner iemand van een andere groepering heeft omgebracht. Die groepering belegert dan zo’n dorp of district’.
Hoe speelt Jonkers daar op in? ‘Wij worden vaak door de gemeenschap zelf gevraagd om te helpen een geschil op te lossen. Dan zetten we een burgeronderhandelaar in die met leiders of familieleden van beide partijen in gesprek gaat. Meestal is dat succesvol, want als je het tot de kern terugbrengt zijn er voor veel conflicten makkelijkere oplossingen dan belegering.’
Russische bombardementen
Volgens Jonkers gaat het de laatste tijd niet alleen om de interne conflicten in Syrië: ‘Het rigoureuze bombarderen van Rusland zorgt voor ontzettende ontwrichting in Syrië’, zegt Jonkers. ‘In de kuststreek waren we vrij succesvol met het openen van scholen en sturen van voedselkonvooien, maar door de Russische bombardementen is het vertrouwen voor bemiddeling nu helemaal weg. Dat komt doordat de bombardementen zo onvoorspelbaar zijn.’
De Europese anti-vluchtelingenstemming heeft invloed op de mensen in Syrië: ‘De gemiddelde Syriër vindt dat ze in de steek worden gelaten door Europa doordat Turkije de grens naar Europa zo dicht houdt. Ik ben daar de afgelopen weken erg fel op aangesproken: “Zie je nou wel dat jullie in het westen voor Assad zijn?!”’
Wapenstilstand?
Volgende week vinden er nieuwe onderhandelingen plaats in Géneve. Deze zijn volgens Jonkers buitengewoon belangrijk. ‘Voor het eerst zal de Syrische regering bij de onderhandelingen aanwezig zijn. Daarnaast is er een vertegenwoordiging van de gematigde rebellen. Maar er zijn ook veel rebellengroepen niet uitgenodigd.’ Toch zit er volgens Jonkers genoeg gewicht aan tafel om kans te maken op een wapenstilstand: ‘Als dat lukt, kunnen andere rebellengroepen worden aangespoord om hetzelfde te doen. Dat zou een grote stap voorwaarts zijn.’
Luister het complete gesprek hieronder terug.