Italië kent als enige land in de Europese Unie geen samenlevingscontract voor homoseksuele stellen. Maar misschien komt daar eind deze maand een eind aan. Dan stemt de Senaat over een nieuw, omstreden wetsvoorstel, dat homo’s meer rechten moet geven. Maar of de wet het gaat halen is onzeker; de coalitiegenoot van premier Renzi dreigt het kabinet te laten vallen als de wet wordt aangenomen. Daarom vinden er vandaag in het hele land protesten plaats van de voorstanders van deze wet.

Duizenden Italiaanse homostellen leven tussen wet en praktijk. Ze worden officieel niet erkend als stel, maar vormen in de praktijk eenzelfde soort gezin als heterostellen. Een voorbeeld zijn Serena (49) en Paula (43) die al tien jaar samen zijn. Vijf jaar geleden besloten ze om samen kinderen te krijgen, maar dat kan niet in Italië. Wil je als Italiaans homokoppel kinderen krijgen, dan moet je naar het buitenland.

Serena en Paula hebben gekozen voor een compleet anonieme donor in Barcelona. De manier waarop hun twee zoontjes zijn geboren is in principe verboden. In Italië is een ivf-behandeling alleen voorbehouden aan heteroseksuele stellen. Daarbij geeft de grondwet aan dat een kind het recht heeft op een moeder én een vader.

Twee moeders

Serena en Paula geven overal waar ze komen aan dat zij de twee moeders zijn van hun zoontjes. Daar wordt over het algemeen positief op gereageerd. Volgens Serena en Paula ligt het probleem dan ook niet bij de mensen op straat, maar bij de bureaucratie.

Volgens de laatste cijfers zijn er honderdduizend kinderen in Italië die minstens één homoseksuele ouder hebben. Uit onderzoek blijkt dat die kinderen geen achterstand hebben ten opzichte van kinderen met ouders van beide seksen.

Toestemming

Ondanks deze wetenschappelijke studies is Serena wettelijk niet veel meer dan een babysitter. Omdat Paula de kinderen heeft gedragen, is zij de biologische moeder. Serena is de ‘sociale ouder’: een mooie term die in de praktijk inhoudt dat ze niets mag zonder toestemming van Paula. Dat geldt bijvoorbeeld voor het maken van een reisje met de kinderen, maar zelfs als ze de zoontjes gewoon naar school brengt moet ze eigenlijk een brief meenemen waarin Paula toestemming geeft.

Houdt Serena daar ook echt rekening mee? “Ja, want als ik zou worden aangehouden, dan kunnen ze me beschuldigen van kinderontvoering. Ik voel me niet veilig om met de kinderen alleen op stap te gaan. En dat doet pijn.”

Luister hieronder naar de reportage van correspondent Angelo van Schaik.