'Popzangeressen hebben het meest te lijden onder de conservatieve stroming in de Arabische wereld', zegt musicoloog en arabist Anne van Oostrum. In Bureau Buitenland spreekt zij over de rol van Arabische muziek bij emancipatie.

Avondconcert in Caïro

Vroeger was het nog zo dat alleen mannen klassieke Egyptische muziek ten gehore brachten, maar tegenwoordig is dat wel anders.  Arabist Anne van Oostrum was afgelopen maart bij het traditionele Arabische muziekfestival Mugam waar een hele rits vrouwelijke solisten optraden. Daartussen stond o.a. de klassiek geschoolde zangeres Aicha Redouane. 'Zij luisterde veel naar oude grammofoonplaten om dit genre zo goed mogelijk onder de knie te krijgen.'

Volgens van Oostrum is het bijzonder dat een vrouw klassieke Egyptische muziek zingt: 'Je moet je voorstellen dat in de negentiende eeuw een rijke gastheer zijn vrienden uitnodigde voor een avondconcert bij hem thuis in Caïro. Dan kwam er een zanger optreden op de binnenplaats en de vrouwen uit de harem mochten daar niet bij zijn.'

Tegenwoordig zijn vrouwen dus beter vertegenwoordigd in het klassieke genre. Maar worden zij ook algemeen geaccepteerd? Volgens van Oostrum wel en dat heeft meerdere redenen: 'Ten eerste zijn klassieke zangeressen vaak academisch geschoold en kunnen ze ook lesgeven. Ze staan daardoor al wat hoger in aanzien. Ook wordt het muziekgenre zelf erg gewaardeerd, omdat het doet denken aan het reciterend zingen van de Koran.'

 

Dat geldt niet voor popmuziek, zo stelt van Oostrum: 'Popzangeressen krijgen de meeste kritiek en het zal nog lang duren voordat daar verandering in komt.'

Dansen op Algerijnse protestmuziek

Hoe zit dat met protestmuziek? 'Rai-muziek (letterlijk: opinie) uit Algerije werd oorspronkelijk gebruikt om te ageren tegen de overheersing van de Fransen. Maar toen Algerije onafhankelijk werd, ging de focus van deze muziek steeds meer naar sociaal-maatschappelijke problemen. In hedendaagse Rai-muziek komt de man-vrouw verhouding en de positie van vrouwen in de Algerijnse samenleving vaak aan bod.' Een moderne powervrouw is Rai-zangeres Cheba Fadela. 'Cheba was naar verluidt de eerste die het verbod voor vrouwen om in nachtclubs op te treden trotseerde.' Een nummer van haar nieuwste album dat zeker zal aanslaan in de Algerijnse nachtclubs hoor je hier.