Afgelopen zondag was de eerste aflevering van de nieuwe reisserie Grensland van Jelle Brandt Corstius. In Podium Mozaiek in Amsterdam kwamen zo'n honderdvijftig mensen samen om de aflevering op groot scherm te zien en na te praten met elkaar.

Te gast was Oleg Fateev, geboren in Moldavië. Momenteel woont hij hier in Nederland en is hij muzikant. Aan het eind van de avond trakteerde hij ons daarom ook op een aantal nummers uit de Moldavische volksmuziek op accordeon. Samen met Jelle en hoofdredacteur TV Karen de Bok zaten ze aan wat een Russische keukentafel moest voorstellen. Die tafel staat namelijk symbool voor een plek waar je kunt lachen, drinken en vrij uit kunt spreken.

Na afloop van de discussies aan tafel spreken we na bij de bar over de aflevering en het gesprek met Oleg.

Irvin

'Ik denk dat de inwoners van Moldavië zich in een situatie bevinden waarbij ze eigenlijk geen keuze kunnen maken tussen Europa en Rusland. Het land is zo arm dat ze eigenlijk een Sovjet Unie en zijn oude communistische netwerk nodig hebben om te kunnen overleven, maar dat hebben ze niet meer. Dus moeten ze nu Europa in trekken om daar het geld vandaan te halen. Daar zit een enorme tegenstelling. Je hebt het een nodig, dat er vroeger was, maar dat kan niet meer. Dus je gaat op zoek naar het andere, en dat werkt ook niet.'

Frederik & Robert

Robert: 'Deze avond gaf een goed beeld van de diversiteit van de gebieden en de problemen die daar zijn. Ook erg goed dat er iemand bij aan tafel zit die uit Moldavië komt, dat geeft een ander beeld dat aanvullend is op wat er gezegd wordt in de film.'

Frederik: 'Het is een regio waar je niet veel vanaf weet en die ook heel complex in elkaar zit. Na afloop van de uitzending blijf je eigenlijk met een verward gevoel achter. Dat is eigenlijk de les van deze avond en serie: er is geen eenduidig antwoord bij wie Moldavië hoort: Europa of Rusland.'

Lucienne & Nick

Nick: 'Het is heel goed om te zien hoe gewone mensen daar leven, dat er eigenlijk geen verschil tussen ons is. Wat ik aan de andere kant een beetje gek vind, is dat de intentie volgens mij is om te informeren wat mensen daar doen, waardoor we een verschil maken tussen hen en onszelf. Het feit dat we dan vanavond ook met de hele zaal naar een muzikant kijken uit Moldavië, creëert heel erg een ‘hij’ en ‘wij’, in plaats van dat we allemaal gewoon mensen zijn. We maken altijd een naar zichzelf gekeerde bubbel, de verantwoording is altijd naar binnen en nooit naar buiten. Het is moeilijk zoiets te veranderen, maar het is belangrijk om daar eerlijk over te zijn. Als je namelijk zelf al stelt dat je zo’n setting creëert is het al iets anders, want dan observeer je ook wat je zelf doet.'

Lucienne: 'Precies, we creëren zelf de hele setting. De situatie zoals het in het theater vanavond was, is eigenlijk een vertaalslag van hoe we met het land in verhouding staan. Om deze setting te veranderen zou je het internationaler kunnen maken, door meer mensen uit het buitenland uit te nodigen, maar dat is ook zo’n ding. Het blijft zo’n gesloten Nederlands ding om ‘lekker met de VPRO’ zo naar die Russen te staan kijken, dat zou ook anders kunnen.'

Alexander

'Ik vond het een zeer interessante avond, ik ben zelf in Moldavië geweest deze zomer en dit gaf weer een heel ander beeld van het land. Het is al anders omdat het in de winter is opgenomen en ik ging er als toerist naartoe, dus dat maakt een heel verschil. Maar daarom vond ik het ook heel interessant om hier naartoe te gaan. Wat ik boeiend vond aan deze avond, is dat er vooraf niks was afgesproken. De gesprekken gaan zoals ze gaan en zijn niet gerepeteerd. Dat maakt het leuk, het is iets extra’s bovenop de reportage die je thuis kunt zien.'