Als er iets is waar de VPRO in uitblinkt zijn het wel de buitenlandprogramma's. Bekende Nederlanders selecteren in de speciale kerstserie Schatgraven hun favorieten. Dit keer: schrijver en columnist Nelleke Noordervliet.

Nelleke Noordervliet

Nelleke Noordervliet is schrijver en columnist. In 1994 ontving ze de Multatuliprijs voor De Naam van de Vader, eerder dit jaar publiceerde ze Gigengack Reizen.

De top 3 van Nelleke Noordervliet:

1. Het geheim van de HEMA (2012)

Nederlanders vinden de HEMA onmisbaar. In deze documentaire wordt pijnlijk zij het onopzettelijk duidelijk - een soort bijvangst - waarom het met de HEMA bergafwaarts gaat. Tenenkrommende taal, vals enthousiasme. De CEO die op bezoek gaat bij belangrijke Chinese partners in een soort Montycoat met capuchon en geschenken in plastic tasjes. De keurig geklede Chinese heer die hem ontvangt zie je innerlijk terugdeinzen. Wat moet hij met die Hollander, die een paar winkeltjes heeft?

2. Van de Schoonheid en de Troost - John Coetzee (2000)

In het vliegtuig al een snorkende voice-over van Wim Kayzer die totaal niet past bij de karige, zwijgzame en precieze Coetzee. Het gesprek is een marteling voor Coetzee en de kijker.

3. Boeken op reis - Annie Proulx (2013)

Ik bewonder Annie Proulx zeer. Fijn dus dat Wim Brands haar koos. Ze zegt een paar mooie dingen in het gesprek, maar ze ontsnapt aan Wim. Behoedzaam is ze, vriendelijk, gesloten. Een schrijver ken je door het werk. Interviews zijn franje die zelden verder komen dan een snufje human interest: de mens achter het werk. Het doet verlangen naar een 'echt' gesprek. In dat verband: ik herinner me ook Op Afstand (2000), een gesprek van Michaël Zeeman met Philip Roth, dat me om verschillende redenen is bijgebleven, vooral dat het ergens over ging.

Over het genre van de buitenlandprogramma's

Wat maakt een buitenlandprogramma geslaagd?

Het moet iets laten zien wat we nog niet weten, het moet verbanden leggen die niet expliciet op de wijze van het journaal worden geformuleerd, maar implicieter zijn. Het moet mensen laten zien, geen 'aapjes'. Het moet onbevooroordeeld nieuwsgierig zijn. Het mag tegendraads zijn.

Stel er is eindeloos budget. Welk buitenlandprogramma zou gemaakt moeten worden?

Met onbeperkt budget en onbeperkte tijd zou ik graag het leven willen delen van oudere vrouwen in verschillende gemeenschappen. Een paar maanden bij een vrouw van de First Nations in Canada in een van de desolate reservaten, een paar maanden bij een oudere blanke Zuid-Afrikaanse vrouw, een paar maanden bij een vrouw op een afgelegen ranch in Vuurland, bij een vrouw in New York, bij een vrouw in Beieren, enzovoort...