Er zijn maar weinig Nederlandse diplomaten die kunnen zeggen dat ze in de uitgelekte ‘cables’ van Wikileaks worden genoemd. Robbert van Lanschot is er een. Alleen daarom al is hij een interessante marathongast. Zondag 28 december sprak de oud-diplomaat drie uur lang met correspondent Bram Vermeulen. 'In zijn terreinwagen scheurde hij van stemlokaal naar stemlokaal. Geen pak, geen stropdas. Zo had ik ze nog nooit ontmoet.'

spannende gast: van lanschot komt voor in de 'cables' van wikileaks

Rik Delhaas is programmamaker bij Bureau Buitenland en vertelt hoe Robbert van Lanschot terecht kwam in de wikileaks:

'Het betrof een ontmoeting met de Somalische Sheikh Hassan Dahir Aweys in de Eritrese hoofdstad Asmarra. Ethiopië had net Al Shabaab en de Unie van Islamitische Rechtbanken uit de Somalische hoofdstad verjaagd en de kopstukken waren naar Asmara uitgeweken. Daar werd een bijeenkomst gehouden wat de islamisten nu verder moesten doen en Van Lanschot was er als enige Westerse diplomaat gewoon naar toe gegaan en sprak met een van de topfiguren die nota bene op de lijst van gezochte terroristen stond: Sheikh Hassan Dahir Aweys. Die ontmoeting werd hem door andere Europese diplomaten kwalijk genomen, want daarmee gaf hij legitimatie aan Aweys en de bijeenkomst. Maar de Amerikaan die de ‘cable’ optekende zag onmiddellijk het belang van het enige nieuws dat het westen uit Asmara bereikte over de bijeenkomst. Het tekent van Lanschot die graag buiten de platgetreden paden gaat en zich niet veel aantrekt van conventies in zijn diplomatieke vak.' 

© hollandse hoogte

Robbert van Lanschot doet alles wat niet van hem verwacht wordt. Hij werd geboren in Nederlands bekendste bankiersfamilie, maar werd hij geen bankier. Hij werkte eind jaren negentig voor Buitenlandse Zaken als rapporteur in Bosnië en Kosovo. Maar hij werd geen diplomaat. Nu noemt hij zich freelance journalist. Maar Robbert van Lanschot is vooral particulier waarnemer: van Somalië tot Libië, van Syrië tot zijn eigen land. Hij trok de probleemwijken in van Nederland om uit te vinden wat er mis is met de integratie en schreef het op in Café Mogadishu. Dit jaar publiceerde hij zijn tweede boek Breng me naar de Florida! over Westerse mannen op zoek naar Afrikaanse liefde. In het marathoninterview gaat Robbert van Lanschot in gesprek over zijn leven, zijn familie en zijn lessen van zijn reizen. Zijn interviewer is Bram Vermeulen, voorheen correspondent in Turkije en het Midden-Oosten en nu weer terug in Afrika.

Bram Vermeulen over Robbert van Lanschot

'Het was een van mijn allereerste buitenlandse klussen in het buitenland dat ik Robbert van Lanschot leerde kennen. Kosovo, 2000. Het waren de allereerste democratische verkiezingen sinds de Kosvovaren zich hadden vrijgevochten van de lange arm van Belgrado. Maar er woonden ook nog steeds Serviërs die zich niet bij dat lot wilden neerleggen. Als dat maar goed ging. Van Lanschot zat er voor de Nederlandse ambassade in Belgrado.

Telg uit de beroemde bankiersfamilie. Maar hij deed in niets denken aan een bankier en evenmin aan de diplomaten die ik tot dan toe had leren kennen. In zijn terreinwagen scheurde hij van stemlokaal naar stemlokaal. Geen pak en geen stropdas. Zo had ik ze nog nooit ontmoet.


Bijna 15 jaar later wonen we allebei in Afrika. Van Lanschot deels in Burundi, deels in Kenia en deels in Nederland. Hij is inmiddels gepensioneerd. Hij ondernam veel ruige klussen in de benen. Irak na de val van Saddam. Soedan in tijden van oorlog. Libië. Oost-Congo, Ethiopië, Somalië. Het zijn niet de makkelijkste posten. Iedereen die ik over Van Lanschot spreek, vertelt een zelfde soort verhaal over hem: avonturier, vrijbuiter, te nieuwsgierig, te ongeleid voor de buitenlandse dienst. Hij schreef twee boeken die dit beeld bevestigen. Dit jaar verscheen: Breng me naar de Florida! Wanneer blank (m/v) zwart zoekt. Over zijn belevenissen in de beroemdste nachtclub van Nairobi en de aantrekkingskracht van Afrikaanse vrouwen. Bepaald geen boek dat je verwacht van een ex-diplomaat, maar wat verwacht je niet van Robbert van Lanschot? Hij zwierf ook rond door Nederland en schreef zijn bevindingen op in Café Mogadishu. Zo is er in het Nederlands nog nooit een boek over de islam verschenen, staat er op de achterflap. Robbert van Lanschots' werk en leven intrigeren mij. Ik hoop dat drie uur genoeg zijn.'

ook interessant