Midden jaren vijftig besloot de leiding van de Roemeense communistische partij dat er vóór het gebouw van het huidige Casa Presei Libere (het Huis van de Vrije Pers) in Boekarest, een standbeeld van Lenin moest komen. Dat Leninbeeld stond er van 1960 tot maart 1990. Toen werd het dankzij het privé-initiatief van kraandrijver Gheorghe Gavrilescu, gesteund door demonstranten, gesloopt. Het neergehaalde Leninbeeld kwam terecht in de tuin van het Paleis van Mogoșoaia net buiten Boekarest. In 2010 werd het overgebracht naar een beveiligde ruimte van de gemeentepolitie.
Het is op 9 november alweer 25 jaar geleden dat De Berlijnse Muur viel. Als dominostenen vielen toen ook de regimes van veel Oostbloklanden om. Wat overbleef zijn oude stations, statige wolkenkrabbers en imposante beelden. Wat zeggen die objecten over toen en nu? Deel 8: Wat te doen met de lege sokkel van het neergehaalde Leninbeeld in Boekarest?
Toen Lenin nog op zijn sokkel stond. Fotograaf Petre Buiumaci.
‘Sokkelproject’ in Boekarest
Maar wat te doen met de sokkel? Sinds de verwijdering van het beeld zijn er allerlei suggesties gedaan voor nieuwe beelden, van nationale dichter Mihai Eminescu tot boerin Elisabeta Rizea, bekend als anticommunistisch strijdster. Uiteraard kon men het er niet over eens worden. Kunstenares Ioana Ciocan zette in 2010 een ‘repliek’ van Lenins standbeeld op de sokkel, gemaakt uit de ingrediënten voor het traditionele gerecht colivă, gezoete tarwe die wordt gegeten op en na iemands begrafenis. Binnen haar Proiect 1990 volgden daarna tal van andere werken van kunstenaars. Een permanente vervanging van Lenin zit er echter niet in. Daarover bakkeleien bevolking en autoriteiten te veel.
meer over het project
Van 5 november t/m 8 februari 2015 is een aantal van de beelden van het ‘sokkelproject’ van Ioana Ciocan zijn – los van de sokkel – te zien op de tentoonstelling Transformatie – Roemeense beeldhouwkunst 25 jaar na de revolutie in museum Beelden aan Zee. http://beeldenaanzee.nl/1989-de-roemeense-omwenteling/
Meer over het project 1990: https://www.facebook.com/Proiect1990.IoanaCiocan
oostblokboek
Dit is het zevende deel van een tiendelige serie over monumentale relikwieën uit het Oostblok. De serie is samengesteld met medewerking van de redactie van het Oostblokboek.
Het net verschenen Oostblokboek is een historische reisgids en uniek leesboek bomvol verhalen over het voormalige Oostblok. In woord en beeld ontdekt de lezer wat er nog over is van het communisme in Oost-Europa. Gefotografeerd door topfotografen en geschreven door journalisten, historici en schrijvers die daar wonen, werken of vaak komen.
Jan Willem Bos is tolk/vertaler Roemeens, schrijver, publicist en lexicograaf. Voor Het Oostblokboek schreef hij samen met journalist Olaf Tempelman het hoofdstuk over Roemenië.
Ioana Ciocan (1980) is visueel artiest en curator te Boekarest, Roemenië. Ze doceert ‘Kunst in de publieke ruimte’ aan de Nationale Kunst Academie in Boekarest.
Heb jij een interessant relikwie in je bezit? Vertel kort via de Facebook van VPRO Buitenland hoe je er aan gekomen bent en maak kans op een exemplaar van het Oostblokboek! Moge het leukste verhaal winnen...
oproep aan urban explorers
Ben jij ook een urban explorer, zo iemand die graag in het geniep verlaten gebouwen, hermetisch afgesloten terreinen en andere vergeten plekken bezoekt; uit nieuwsgierigheid en een zucht naar avontuur? Wat vond je? Stuur je foto met korte beschrijving naar buitenland@vpro.nl en we zetten 'm voor je op onze facebookpagina VPRO Buitenland (vergeet niet ons eerst te liken!)