oostblokrelikwieën 6: De blinde wachters van Berlijn

Ooit waren ze met 302. Nu staan er langs het pad waar de voormalige Berlijnse Muur – destijds 155 kilometer lang - nog slechts drie wachttorens.

Ze vallen niet meer op. Neem de Wachturm Kieler Eck, die nu omsingeld is door bejaarden. Een zachtroze seniorenflat heeft de voormalige Führungsstelle ingekapseld. Een bewoner kuiert voorbij met zijn poedeltje, dat zijn territorium markeert met een plasje.

De wachter bovenin de toren grijpt niet in. De pop is er neergezet door de broer van Günter Litfin, het allereerste dodelijke slachtoffer van de Berlijnse Muur. Grenstroepen schoten hem dood toen hij het kanaal over wilde steken. Twee weken eerder was begonnen met de bouw van de Muur.

In Treptow staat Wachturm Schlesischer Busch eenzaam in het open veld. De kale Todesstreifen - de ruimte tussen twee muren in - is nu een park geworden waar je goed kunt picknicken. De derde toren staat bij de Potsdamer Platz. Het drietal slaat geen alarm meer als iemand van Oost naar West wil.

Het zijn drie in beton gegoten blinde wachters uit een vorig tijdperk.

Dit is het zesde deel van een tiendelige serie over monumentale relikwieën uit het Oostblok. De serie is samengesteld met medewerking van de redactie van het Oostblokboek.

Het net verschenen Oostblokboek is een historische reisgids en uniek leesboek bomvol verhalen over het voormalige Oostblok. In woord en beeld ontdekt de lezer wat er nog over is van het communisme in Oost-Europa. Gefotografeerd door topfotografen en geschreven door journalisten, historici en schrijvers die daar wonen, werken of vaak komen.

Bertus Bouwman (@bertusbouwman) is journalist met standplaats Berlijn. Voor Het Oostblokboek schreef hij, samen met Daphne Damiaans, het hoofdstuk over de DDR.