Ontdaan van de mijntunnel die ze jarenlang ondersteunden, zijn de stutten een broos geraamte geworden. Maar tot de val van het communisme waren dit de stutten van het regime van dictator Enver Hoxha: Wie zich kritisch opstelde, kon regelrecht door deze tunnel de kopermijn van het werkkamp Spac in.
Schrijver Fatos Lubonja bracht er als dissident tien jaar door. De stutten staan op een plein in het centrum van de hoofdstad Tirana, en Lubonja is een vrij man, keurig in pak gekleed. Het ziet er surrealistisch uit als hij onder de kale stutten voordoet hoe hij er vroeger onder stond om het koper uit de wanden te schrapen. Maar dat is precies wat hij voor ogen had toen hij het skelet naar de hoofdstad haalde en het tot monument verklaarde.
Albanië heeft veel te veel haast om het traumatische verleden te vergeten: “Het communisme draaide om het verwoesten van het geheugen. Om het bouwen van een nieuwe wereld. We hebben daardoor geen cultuur van geheugen.” Zijn monument, dat verder bestaat uit een stuk van de Berlijnse Muur en een kleine bunker, moet dat geheugenverlies tegengaan.
Het is op 9 november alweer 25 jaar geleden dat De Berlijnse Muur viel. Als dominostenen vielen toen ook de regimes van veel Oostbloklanden om. Wat overbleef zijn oude stations, statige wolkenkrabbers en imposante beelden. Wat zeggen die objecten over toen en nu? Deel 3: Het skelet van Hoxha's regime.
Skelet
oostblokboek
Dit is het derde deel van een tiendelige serie over monumentale relikwieën uit het Oostblok. De serie is samengesteld met medewerking van de redactie van het Oostblokboek.
Het net verschenen Oostblokboek is een historische reisgids en uniek leesboek bomvol verhalen over het voormalige Oostblok. In woord en beeld ontdekt de lezer wat er nog over is van het communisme in Oost-Europa. Gefotografeerd door topfotografen en geschreven door journalisten, historici en schrijvers die daar wonen, werken of vaak komen. Joost van Egmond (@jvegorg) is correspondent in Belgrado en schreef in het Oostblokboek over Joegoslavië en Albanië.
Heb jij een interessant relikwie in je bezit? Vertel kort via de Facebook van VPRO Buitenland hoe je er aan gekomen bent en maak kans op een exemplaar van het Oostblokboek! Moge het leukste verhaal winnen...
oproep aan urban explorers
Ben jij ook een urban explorer, zo iemand die graag in het geniep verlaten gebouwen, hermetisch afgesloten terreinen en andere vergeten plekken bezoekt; uit nieuwsgierigheid en een zucht naar avontuur? Wat vond je? Stuur je foto met korte beschrijving naar buitenland@vpro.nl en we zetten 'm voor je op onze facebookpagina VPRO Buitenland (vergeet niet ons eerst te liken!)