Weggeblazen

-----------------------------------------
NPO Doc: You've been trumped
Zondag 14 september, 19.40-21.15 uur
-----------------------------------------

Door: Colin van Heezik

Kun je alles kopen met geld, ook een zeldzaam natuurgebied in Schotland? In You’ve Been Trumped zien we hoe vastgoedmagnaat Donald Trump een golfresort met sterrenhotel probeert aan te leggen in het Noord-Schotse Balmedie, Aberdeenshire – volgens wetenschappers het laatste duingebied van dit type, oftewel het ‘regenwoud van Schotland’.

De bewoners verzetten zich tegen de plannen in een eigentijds David-en-Goliath­verhaal, waarbij de plaatselijke overheid bereid lijkt de belangen van haar eigen burgers in te ruilen voor het grote geld – met als voornaamste argument dat het vakantieoord voor werkgelegenheid zou zorgen. Tycoon Trump komt af en toe langs en laat zich tijdens zijn bezoeken steevast begeleiden door twee doedelzakspelers, een lachwekkend tafereel.

Kenmerkend voor de vastgoedmagnaat is dat hij geen blad voor de mond neemt: niet om te glashard te liegen dat hij grote steun geniet van milieuorganisaties en ook niet om te zeggen dat meneer Forbes, een plaatselijke boer, in een ‘varkensstal’ woont en zelf ‘een varken’ is, dat het uitzicht van zijn gasten zou bederven. Verder zien we een kunstenaar die zowel de plaatselijke bewoners portretteert als ook de miljardair Trump – de eersten in groene natuurtinten, de laatste met veel rood, bloeddorstig, in een muur van dollarbiljetten of in zijn bekende pose met opengesperde mond en de vingers in pistoolstand.

You’ve Been Trumped (2011) werd met zeer beperkte middelen gemaakt door Anthony Baxter. De film won veel prijzen op filmfestivals en ook Michael Moore was enthousiast (‘It blew me away’). Toen de BBC de documentaire in 2012 wilde uitzetten, trachtten Trumps advocaten dit te verhinderen. Zonder succes: dan had je maar op de uitnodiging van de filmmaker moeten ingaan om jouw versie van het verhaal te vertellen, repliceerde de BBC.

Het team van zakenman Trump lijkt geen middel te schuwen om de Schotse vissers en boeren weg te pesten. Wanneer Baxter bij een medewerker van Trump langs gaat om te zeggen dat het water van boer Forbes al een week is afgesloten, reageert deze met een dreigement: ‘Is dat een dure camera?’

Lokale kopstukken staan schaapachtig te lachen om Trumps flauwe grappen tijdens zijn receptie, terwijl Trump zelf zich schaamteloos vergaapt aan een plaatselijke jongedame die een miss-verkiezing heeft gewonnen: ‘She’s pretty! Yeah, she’s pretty! Vraag haar of ze voor ons wil werken, bij sales of zo,’ zegt hij tegen zijn team. Werkgelegenheid, inderdaad. Als dank krijgt de heer Trump een eredoctoraat van de plaatselijke universiteit uitgereikt. Dat is wat de kijker nog het meest van zijn stoel blaast: niet het varken in zijn privévliegtuig, maar hoe de Schotse elite het onthaalt.