Mee naar het bureau

‘Zo goed dus. Dat ik de NRC van gisteren nog niet heb gelezen komt door Twitter. Want via Twitter volg ik onder meer The Guardian, The Washington Post, The Atlantic Monthly, Le Monde, The New York Times en Die Zeit. Niet dat ik elke dag Le Monde van voor tot achter spel, maar er komt zo wel waanzinnig veel binnen. Daar gaat de meeste tijd van mij inzitten. Je moet opletten om er niet raar van te worden.’

‘Kort nadat ik met Twitter begon, merkte ik in mijn hoofd dat iets niet goed ging. Dat kwam doordat ik echt ieder vrij moment op mijn telefoon zat te kijken. Ook om zelfs alles nog proberen in te halen wat ik gemist had. Gaat niet; word je gek. Voor journalisten is het een geweldig medium. Ook vanwege het kinderachtige van de journalistiek, om iets eerder te willen weten dan een ander. Als ik over een gebeurtenis in Egypte eerder kan twitteren dan Koert Debeuf die voor de Europese Liberalen in Caïro zit, vind ik dat leuk. Moet hij míj retweeten in plaats van ik hem, zoals negen van de tien keer het geval is.’

‘Afrika en Noord-Amerika zijn mijn favoriete continenten. Binnen Afrika is Mali fantastisch. Alleen al vanwege de geweldige muziek. Het is een kruising van Arabische en zwarte cultuur. Alles komt daar bij elkaar omdat het altijd heeft bestaan van handelsroutes. Er is een oude intellectuele cultuur. Djenné bijvoorbeeld was in de dertiende eeuw een van de belangrijkste universiteitssteden van de wereld.’

‘Een nadeel, omdat het ongelooflijk moeilijk selecteren is. Radio 1 moet de hele dag nieuws uitzenden en is voor een groot deel op Nederland gericht. Een te kleine vijver met nieuwswaardige dingen om een zender te vullen. Wij hebben het omgekeerde: een veel te grote vijver en te weinig zendtijd. En een heel klein hengeltje.’

‘We zijn er voor achtergrond en verdieping. Analyse dus, reportages, maar we proberen ook steeds te openen met iets actueels. Daarvoor zoeken we altijd naar iemand ter plekke. Nu bijvoorbeeld Laura Starink die voor NRC veel in Oekraïne reist.’

‘Klopt. Op maandag, en toen presenteerde ik. Dat was niet helemaal toevallig. Want bij het Oog wordt bij de keuze van onderwerpen rekening gehouden met de interesse van de presentator. Een radioprogramma wordt daar ook beter van. Hetzelfde geldt voor mij bij Bureau buitenland. Buitenlandjournalistiek heeft mijn hart. Komt door mijn vader, die de wereld over reisde als bijbelvertaler. Dan beschreef hij in brieven die mijn moeder voorlas de vrouwen op een markt in Afrika. Ik was zes of zeven en wist toen al: dat wil ik ook zien. De hele wereld bestaat voor mij uit die vrouwen in Afrika: verhalen van individuele mensen die inzicht geven in een groter geheel.

We zoeken dus altijd naar mensen die ergens wonen of langer verbleven hebben. En het is leidend bij de langere reportages die we maken. Die zijn steeds minder te horen. Correspondenten hebben daar geen tijd voor en het past ook niet goed in het snelle format van Radio 1. Men bouwt reportages met een quote, tekst van jezelf, quote, tekst van jezelf, enz. Terwijl wij graag ín de scènes willen komen, om het dáár mee te maken. Veel radiomakers vertalen niet meer ter plekke omdat er toch geen tijd is om de uitgesproken vertaling uit te zenden. Dus die dikken meteen in. Laten ze een stukje horen van de oorspronkelijke taal en komen ze er met hun eigen voice-over overheen. Wij leren ze de eigen vertaling in te spreken omdat je dan het antwoord in dezelfde akoestische omstandigheden hoort. Krijg je een veel levendiger reportage. Vroeger was dat standaard. Toen ik op de radio begon, maakten we reportages van vijftig minuten. Dat zou nu niet meer kunnen hoor. Zelf ben ik na een kwartier luisteren meestal ook wel klaar en wil ik weer iets anders horen.’

‘Dat weet ik niet. Het wordt behoorlijk beluisterd, maar we staan zo geprogrammeerd dat we er vanwege voetbal héél vaak niet zijn. Ik heb zeker geen hekel aan voetbal. En het feit dat ik mijn hele leven al Ajacied ben geeft ook aan dat ik er verstand van heb. Maar het is wel zeer vervelend. Met flitsen heb ik geen enkel probleem. Die interactie met zo’n verslaggever is juist leuk. “Kom er maar in Bas.” Sport moet je op een nieuwsmanier brengen. Wel doelpunten, geen integrale wedstrijden. Die kunnen beter naar Radio 2.’

‘Het Oog gaat meer richting personalityshow door de manier waarop je het presenteert. Je begint met een persoonlijke observatie, lolbroekerigheidje of wat je maar wil en daarmee zet je de toon. Dit wordt de uitzending die door míj gepresenteerd wordt. Het is een wezenlijk onderdeel van het format. Bij Bureau buitenland ben ik zakelijker en inhoudelijker.’

‘Integendeel. Voor het Oog heb ik dat juist moeten leren. Daar werd mij gezegd dat het losser moest omdat ik veel te vast zat aan de inhoud. Te serieus. Het mag wel serieus, maar je kunt daar mee spelen. Dat is daar ook nodig omdat er iedere avond een andere presentator zit die het programma van die dag kleurt. En het is de afsluiting van de dag, waardoor je je nog meer tot de luisteraar richt. Er wordt veel in bed naar geluisterd.’

‘Ook. Bij tv kun je op de seconde zien hoeveel mensen kijken, maar bij radio gaat dat niet. Anders zouden we bijvoorbeeld op het halve uur een keer Metallica kunnen draaien. Kijken of het luistercijfer omhoog schiet. VPRO Tegenlicht experimenteert met twitterfeeds onder in beeld om te meten wat de impact van de uitzending is.’

‘Haha. Toen ik in het Oog “Love Hurts” van Gram Parsons en Emmylou Harris zong voor Máxima. Dat was een grapje. Het was de week voor de kroning en iedere presentator zou vanuit zijn eigen interesse een cadeautje geven aan het koninklijk paar. Voor mij was dat muziek.

Ik had een interview met Máxima gezien waarin ze vertelde over de afwezigheid van haar vader bij de plechtigheid. Ik meende het verdriet in haar ogen te kunnen zien en daarom leek mij “Love Hurts”, een heel mooi nummer, wel toepasselijk. Omdat die avond Tessa Rose Jackson optrad in het Oog was er een gitaar aanwezig en ben ik het nummer zelf gaan spelen.’

‘Weet ik helaas niet. Ze kunnen natuurlijk ook niet reageren op iedere pannenkoek die iets voor ze doet.’
 

‘Was het maar waar. Ik heb van weinig dingen echt spijt in mijn leven, maar als ik het over mocht doen had ik mij veel serieuzer met muziek beziggehouden. Mizzi is mijn vrouw. Toen ze vijftig werd heb ik samen met een bevriende muzikant op zijn zolderkamer een cd met liefdesliedjes opgenomen. Nee, die is zeker niet te koop.'

-----------------------------------------------------------------------------------
Bureau buitenland - di-wo-do, Radio 1, 21.02-22.00 uur
-----------------------------------------------------------------------------------