Weinigen twijfelen eraan dat Merkel gaat winnen. De vraag is daarom welke coalitie er komt. Grofweg zijn er drie mogelijkheden: een voortzetting van de huidige coalitie van CDU en FDP, zoals deze partijen zelf graag zouden willen. Een andere mogelijkheid is de CDU met SDP. Die coalitie heeft de voorkeur van geen van beide partijen, maar zou wel eens de meest waarschijnlijke optie kunnen worden als de FDP onvoldoende stemmen behaalt. Een linkse coalitie van SDP, de Groenen en Die Linke is een derde optie. De SPD zou graag met de Groenen gaan regeren, maar is verdeeld over samenwerking met Die Linke.

Hét handboek voor iedereen die macht wil krijgen en behouden is De Vorst van Niccolò Machiavelli. Merkel lijkt de lessen van deze 16e eeuwse Italiaanse filosoof en politicus op slinkse wijze in praktijk te brengen. In kleine stapjes heeft ze haar partij naar links getrokken, en daarmee thema’s van de SDP en de Groenen ingelijfd. Zo kwam ze al met plannen voor een minimumloon, hogere pensioenen voor oudere moeders en matiging van de huurprijzen. Om nog maar te zwijgen van de Energiewende, met ruimhartige subsidies voor duurzame energie en een totale uitfasering van kernenergie.

Door deze thema’s in te lijven hoopt ze de bereidheid van linkse kiezers om naar de stembus te gaan te verminderen. Ja, dit 'Merkelvellianisme' zal haarzelf ook stemmen ter rechterzijde kosten. Maar zolang de linkse partijen meer verliezen dan de CDU levert het netto winst op. ‘Asymmetrische demobilisatie’, noemen Merkels adviseurs dat.

De kiezers zijn vooral bezig met de eurocrisis, werkloosheid en sociaal beleid. De regerende partijen benadrukken daarom dat ze de economie goed op de rails hebben gehouden en het land door de eurocrisis gestuurd. De SPD legt de nadruk op sociale rechtvaardigheid en is een voorstander van een nationaal minimumloon.

De FDP wil de staatsschuld omlaag hebben, en de Groenen willen schone betaalbare energie voor iedereen. Die Linke wil de arbeidsmarkt en de pensioenrechten hervormen en betoogt dat de plannen van de SPD voor sociale rechtvaardigheid tekortschieten.

Thema's over de grens spelen nauwelijks een rol in de verkiezingen. Terwijl we midden in een eurocrisis en een internationals crisis rond Syrië zitten, hebben de Duitsers het over tolbetalingen voor buitenlanders in Zuid-Duitsland en het instellen van een vegetarische dag in kantines, constateert BBC-journalist Jon Sopel in The European. Da's een beetje kort door de bocht, maar het is duidelijk dat de focus op het binnenland ligt.

De Duitse kiesstelsel is een soort hybride van het Britse districtenstelsel en het Nederlandse principe van evenredige vertegenwoordiging. Duitsers brengen twee stemmen uit: één op een kandidaat uit zijn of haar district (Erststimme), en een tweede op een partij (Zweitstimme). Die laatste is bepalend voor de zetelverdeling in de Bondsdag, de Erststimme speelt een belangrijke rol bij de zetelverdeling binnen de deelstaten.

In tegenstelling tot in Nederland maken de partijen in Duitsland al voor de verkiezingen bekend met welke partij(en) ze een coalitie willen vormen. De onderhandelingen hoeven daardoor minder lang te duren dan in ons land.

Merkel en Steinbrück kruisten op 1 september de degens. Bekijk hier het hele debat: