In het boek Tegen de tijdgeest kijken bedrijfseconoom Daan Muntjewerf, socioloog Egbert Tellegen en kunsthistoricus Huub Mous terug op de psychose die zij op jonge leeftijd doormaakten. Volgens de auteurs is er bij de behandelende psychiaters en hulpverleners onvoldoende belangstelling en begrip voor de geestelijke crisis waarin hun patiënten verkeren. Twee van de drie auteurs zijn in Boeken aanwezig: Egbert Tellegen en Daan Muntjewerf. Ook te gast is Ed Brand, werkzaam als (GZ-)psycholoog en uitgever van het boek.

Een psychose laat zich lastig definiëren. De symptomen variëren sterk. Ed Brand: “Wat het meest opvalt is dat iemand niet meer communicatief is. Iemand is zo in zijn eigen wereld verzeild geraakt, in zijn eigen gedachten en gevoelens, of dat hij erdoor wordt overspoeld, dat hij niet meer in staat is tot communicatie. Althans, zo ziet de buitenwereld het. Terwijl de persoon zelf zal denken dat hij een belangrijke boodschap moet overbrengen. Maar de buitenstaander ziet al snel dat er iets niet klopt, namelijk dat de communicatie niet functioneel is.”

De drie auteurs die in Tegen de tijdgeest verslag doen van hun opname en behandeling hebben gemeen dat ze voor en tijdens hun psychose een sterke aandrang hadden om te schrijven. Egbert Tellegen schreef 21 schriften vol over zijn wereldbeeld van de sociologie, aangevuld met persoonlijke teksten. Ruim veertig jaar later schreef Daan Muntjewerf zijn, door God begeleide, ‘Heilig Manuscript’. De individuele opname- en behandelverslagen bevestigen dat er in al die jaren weinig is veranderd: er is geen aandacht voor de context van het verhaal. De verbandlegging tussen persoon, ziektebeeld en de omstandigheden is in de psychiatrie niet vanzelfsprekend.

Volgens de auteurs is het een gemiste kans dat er bij de behandeling van een psychose volledig op het ziektebeeld wordt geconcentreerd. Er wordt vooral gekeken naar het disfunctionele hersenproces. Maar het belang van de zaken die de psychiatrische inrichtingspatiënt geestelijk bezig hielden wordt onderschat. Brand: “Je vergeet eigenlijk dat er ook een persoon achter schuilt, die een verhaal heeft. Het verhaal en de persoon blijven goeddeels op de achtergrond in de psychiatrie.” Tellegen: “Wat ik voor de opname opschreef is nog altijd het beste wat me kon overkomen. Dat was het begin van de genezing, maar het werd gezien als pathologie.”