Ooit was België een industriële grootmacht en moderne natie. Een belangrijke rol was hierin weggelegd voor het goed ontwikkelde spoorwegnet. In 1835, vijf jaar na de onafhankelijkheid, reed een van de eerste stoomtreinen op het Europese vasteland van Brussel naar Mechelen. Korte tijd later volgde de Grand Central Belge, een spoorlijn die niet alleen zuid en noord, maar ook Wallonië en Vlaanderen met elkaar verenigde.
Het traject van de Grand Central Belge was zo’n 210 kilometer lang. Vanuit Treignes, nabij de Frans grens, liep de spoorlijn via de belangrijke industriestad Charleroi naar de havenstad Antwerpen. Verbeken: ‘Je kan de spoorlijn een beetje beschouwen als de economische ruggengraat van België en ook als een soort bindteken tussen Wallonië en Vlaanderen. Een symbool ook toen België nog heel was’. Nu, zo’n 178 jaar later, hangt de vlag er heel anders bij. België is een verscheurd land, een splitsing tussen Wallonië en Vlaanderen dreigt.
Voor het boek Grand Central Belge. Voetreis door een verdwijnend land reisde de Vlaamse journalist Pascal Verbeken te voet langs de befaamde spoorlijn. De tocht brengt hem bij vele vervallen treinstations. Onderweg ontmoet hij de inwoners van België die het verhaal van hun land vertellen. Aan de hand van hun herinneringen reconstrueert hij de glorietijd van België en hoe de barsten geleidelijk in de natie kwamen. ‘De waarde van de levende herinnering, dat is misschien wel de grootste ontdekking geweest van mijn reis. Zelf mijn eigen land, België, was voor mij een openbaring’, zegt Verbeken.
In aanloop naar de uitreiking van de VPRO Bob den Uyl Prijs brengen we wekelijks een van de zes genomineerde boeken onder de aandacht. In 'Grand Central Belge’ doet journalist Pascal Verbeken verslag van zijn voetreis langs de spoorlijn die Wallonië en Vlaanderen in de 19de eeuw met elkaar verbond.
In het Radio 1-programma Bureau Buitenland vertelde Pascal Verbeken over zijn boek Grand Central Belge. Jacqueline Maris sprak hem in zijn woonplaats Gent.
Op zondag 12 mei wordt voor de tiende keer de VPRO Bob den Uyl Prijs uitgereikt. Deze prijs is bestemd voor het beste Nederlandstalige journalistieke reisboek uit het afgelopen kalenderjaar en bestaat uit een geldbedrag van 7500 euro. Op de shortlist staan zes titels.