De Koranroute van Rudi Rotthier wint Bob den Uyl prijs 2004

"In december 2001, drie maanden na 11 september, ging Rudi Rotthier voor het Vlaamse dagblad De Morgen op pad om de stemming te peilen in diverse islamitische staten in Afrika, het Midden Oosten en Azië. In De koranroute bereist Rudi Rotthier gedurende dertien maanden een lange reeks moslimlanden. Talloze ontmoetingen met uiteenlopende gesprekspartners leiden tot de conclusie dat de islamitische wereld zich in een staat van crisis bevindt. Rotthier schreef een uiterst actueel, toegankelijk, bij vlagen ontroerend maar toch vooral verontrustend boek.
De jury is zeer gecharmeerd van de wijze waarop de auteur personen en situaties in de door hem bezochte landen onbevangen tegemoet treedt, namelijk zonder vooropgezet doel, en ontvankelijk is voor alle mogelijke indrukken. Rotthiers stijl is zuiver, onopgesmukt en in al zijn eenvoud zeer doeltreffend.
Hij ontmoet extremistische sheiks in Egypte, tot op het bot verveelde rijkeluiszoontjes in Saoedi-Arabië en gefrusteerde feministische studentes in Iran. Haast sluipenderwijs, aan de hand van fijnzinnige maar soms ook schokkende observaties, bekruipt de lezer het onbehaaglijke gevoel dat de huidige spanningen tussen moslims en de westerse wereld onoplosbaar zijn. Nergens ergert Rotthier de lezer door vooringenomenheid, integendeel, gaandeweg krijg je bewondering voor zijn inlevingsvermogen.
Toch voelt de lezer hoe de auteur naarmate het boek vordert zijn geduld begint te verliezen. Zijn aanvankelijke sympathie met de onderdrukte Palestijnen maakt tot zijn eigen verbazing langzaam plaats voor begrip voor de Israëlische opstelling. Ergernis, ontroering, verbazing en plezier wisselen elkaar in snel tempo af bij het lezen van De koranroute, dat ondanks de grote omvang geen moment verveelt. Sterker nog, de reis had nog best mogen voortduren. We hadden Rotthier graag doorgestuurd richting Afghanistan, Turkije en Pakistan."

Maarten van Bracht (redacteur VPRO Gids)
Katja de Bruin (redacteur VPRO Gids)
Hans van Dalfsen (hoofdredacteur VPRO Gids)
Kees Sluys (redacteur VPRO Gids) 

De andere genomineerden waren:

Maarten Metz - 962 km tussen Zwolle en Kampen (uitgeverij Gegarandeerd Onregelmatig)
Voor 962 km tussen Zwolle en Kampen reisde Maarten Metz per trein een dag lang, van de vroege ochtend tot de late avond, tussen beide steden op en neer en noteerde in droge bewoordingen wat hij zag en hoorde. De jury heeft genoten van Bob den Uyl-achtige observaties over achterdochtige conducteurs, de beperkingen van het treintoilet en natuurlijk de genoegens van de Spoorpunt. Alleen al vanwege de aard van zijn onderneming verdient Metz een onderscheiding.

Carolijn Visser - Tibetaanse perziken (uitgeverij Augustus)
In Tibetaanse perziken noteert Carolijn Visser observaties die het beeld dat veel westerlingen van Tibet koesteren zowel ondermijnen als bevestigen. Visser waagde zich op heilige grond door juist voor Tibet te kiezen. Nuchter, maar nooit cynisch toont ze de lezer het ware Tibet. Iedereen die met Tibet dweept, zou dit boek moeten lezen. Alleen al voor de onvergetelijke passage waarin zogenaamd vegetarische monniken zich ten overstaan van verbijsterde toeristen te goed doen aan een yak-steak.

Henk Raaff - Een goudgrijze spiegel (uitgeverij Bert Bakker)
Voor Een goudgrijze spiegel reisde Henk Raaff 20.000 kilometer door China. Een doorwrocht reisverslag, rijk aan literaire citaten en cultuurhistorische verwijzingen, met persoonlijke terzijdes over het fenomeen ‘reizen’. Raaff is een schrijver die feiten en poëzie fraai weet te combineren: dankzij hem weten we nu dat een Chinese kapster maandelijks 50 euro verdient en dat homoseksualiteit sinds 2001 geen psychiatrische afwijking meer is, maar kennen we ook de regels van een oud Mongools ruiterlied waarin de geneugten van dikke, zure melk worden bezongen.

Peter Delpeut - De grote bocht (uitgeverij Augustus)
In De grote bocht doet Peter Delpeut verslag van een 7000 kilometer lange Þetstocht van de oostkust naar de westkust van de Verenigde Staten. Persoonlijke impressies en historische uitstapjes resulteren in een ‘kleine filosofie van het fietsen’. Onder verwijzing naar beroemde Þetspioniers die zich in de 19de eeuw aan gelijksoortige ondernemingen waagden, reflecteert Delpeut op originele wijze over de effenciënte samenwerking tussen mens en machine, tussen lichaam en fiets, en verbaast hij zich over de weidsheid van het landschap dat aan hem voorbijtrekt.

Koert Lindijer - Bittereinders (uitgeverij Atlas)
Koert Lindijer doorkruiste Afrika in het voetspoor van ontdekkingsreiziger Wilfred Thesiger. Zijn Bittereinders is een zoektocht naar, en een ode aan de Afrikaanse nomadenziel. Lindijer is geen veredelde toerist. Hij kent het continent van binnenuit en laat ons Afrika van een geheel andere kant zien. Ook dit boek laat onvergetelijke beelden achter, zoals dat van de Karimojong die de schrijver slechts gekleed in een geruit colbertjasje welkom heet.

De Bob den Uyl Prijs, in het leven geroepen door de VPRO Gids, bestaat uit een plastiek en een geldbedrag van 2.500 euro, en wordt jaarlijks uitgereikt aan de schrijver van het beste, reeds gepubliceerde, reisverhaal uit het voorgaande kalenderjaar. De prijs is mede bedoeld om het werk van de in 1992 overleden schrijver Bob den Uyl onder de aandacht te brengen, aangezien zijn boeken nauwelijks meer verkrijgbaar zijn en om die reden zijn prachtige oeuvre in de vergetelheid dreigt te raken. Het is daarom goed nieuws dat bij uitgeverij Thomas Rap een geheel nieuw samengestelde, forse bundel met de beste reisverhalen van Bob den Uyl zal verschijnen.