Paul Faassen

Paul Faassen is illustrator en beeldcolumnist voor onder andere de VPRO Gids, Volkskrant Magazine en Vrij Nederland. Voor het VPRO Boeken Festival heeft hij zijn boek Horizonvervuiling losgescheurd en weer aan elkaar geplakt als een panorama. Op 2 juni zal hij hier op het festival met publiek langslopen. Raoul van der Wel vroeg Faassen naar zijn plannen.


Je maakt onder andere beeldcolumns voor de VPRO Gids, wat zijn dat precies?
'De term beeldcolumn is een beetje een manke, maar die is ooit bedacht om het onderscheid met een cartoon te maken. Een beeldcolumn kan getekend zijn, maar dat hoeft niet.'

Hoe ga je te werk?
'Eerst maar eens een onderwerp zoeken, maar liever loop ik tegen onderwerp aan of laat er eentje invallen. Daarna bedenk ik een vorm voor wat ik wil zeggen. Een foto of tekening of collage of wat dan ook en begint het edele handwerk. In de loop der jaren is er een patroon dat zich herhaalt ontstaan. Eerst lijkt het soepel te verlopen, dan zit het ineens enorm tegen en daarna trekt het zich vlot. Al dan niet met bevredigend resultaat.'

Wat is de boodschap van je illustraties?
'Boodschap vind ik een lelijk woord.'

Wat probeer je dan te bereiken met je illustraties?
'Idealiter dat je als beschouwer er langer dan 10 seconden met beroering naar kunt kijken zonder verveeld te raken. Ze mogen je op gedachtes brengen en je mondhoeken mogen ervan omhoog gaan of omlaag trekken. Leuk als mensen erom kunnen lachen, of er geïrriteerd door raken, dat kan ook.'

Waarom hoort je boek op dit boekenfestival thuis?
'Ja, nou goed, het is een boek, dat sowieso. En het is leuk dat het begrip 'boek' tijdens dit festival breder wordt geëtaleerd dan enkel de romantische of poëtische invulling.'

Je hebt je boek Horizonvervuiling losgescheurd en aan elkaar geplakt om een panorama te maken. Waarom heb je voor deze vorm gekozen?
'Als ik wil 'voorlezen uit eigen werk' is het handig dat mensen mijn plaatjes kunnen zien. Het boek is al een panorama, maar dan opgedeeld in pagina's. Het lag dus voor de hand die pagina's weer los te trekken en aan elkaar te plakken en te projecteren. Dan kan ik met publiek door het landschap wandelen, of liever gezegd scrollen. Scrollen is het nieuwe wandelen tenslotte. Tijdens deze wandeling lees ik een aantal teksten voor. Ik gebruik vaak teksten bij mijn illustraties, dan hoef ik niet alles te tekenen.'

Mag alles in een illustratie, of heb je beperkingen in wat je kan tekenen?
'Er kan heel veel niet in mijn illustraties of tekeningen, omdat ik begrensd wordt door mijn eigen ideeën en beperkingen. Zo zal ik nooit 'beweging' tekenen met van die streepjes en boogjes, dat vind ik pure aanstellerij. Maar er is iets anders, omdat die net zo getekend zijn als het mannetje ernaast, bestaan die boogjes en streepjes voor mij net zoals dat mannetje bestaat. Die zijn voor mij net zo reëel. Daarom heb ik een aantal bewegingskringels uit Kuifje nagemaakt, in 3d. Dan kun je ze achter je schoen plaatsen als je last hebt van erge haast. Maar je bedoelt de vraag heel anders denk ik, of je alles kunt laten zien? Ja, hoezo? Doel je op seks, want ik vind zelf dat ik nog veel te keurig ben in mijn werk.'

Er komt wel veel seks in je werk voor.
'Seks is gewoon een heel goed onderwerp voor een tekenaar. In het onderwerp zit direct al het menselijke: de gêne, de macht, de extase, de overgave, de schuld, de wellust en ga zo maar door.En dan zo’n piemel, ik bedoel, het woord alleen al. Op de een of andere manier is het zeer bevredigend om seks ‘lullig’ te maken, met excuus voor de woordspeling. Ik gebruik het in ieder geval niet in mijn tekening als uitlaatklep.'

Wie hebben jou geïnspireerd om te maken wat je maakt?
'Ik heb me nooit gespiegeld aan mensen, maar er waren wel altijd mensen die ik goed vond. De tijd van voorbeelden ben ik nu wel voorbij, alleen Saul Steinberg steekt er voor mij nog met kop en schouders bovenuit.'

En ben jij een inspiratie voor andere mensen denk je?
'Soms hoor ik dat of zie ik het aan werk. Soms ook hoor ik van anderen dat ze iets hebben gezien dat wel verdomde veel op mijn werk leek. Wanneer ik het dan onder ogen krijg zie ik gigantische verschillen.

Als je alles kon doen of maken wat je zou willen maken, wat zou je dan maken?
'Ik zoek al heel lang naar een goed servies en een vloerkleed. Zó lang dat ik het zelf zou willen maken. Het lijkt me ook leuk om kleine tekeningetjes in een nieuw ontworpen gebouw achter te laten, als interieurwerk. Anders desnoods in een bestaand gebouw.'

Welk getekend boek raad jij aan anderen aan?
Getekend boek of boek met tekeningen? Dat legt namelijk direct een scheiding bloot.
In Londen, in de shop van de galerie waar David Shrigley een overzicht heeft, zag ik een boek vol tekeningen van Nedko Solakov. Zeer pietepeuterig, fijnzinnig en heel mooi.