VPRO Boeken, het enige boekenprogramma op de Nederlandse televisie, is vanaf 2017 te zien in een nieuwe vormgeving. Het programma krijgt niet alleen een nieuw geluid en een nieuw decor maar ook een nieuw gezicht: Carolina Lo Galbo zal vanaf januari Jeroen van Kan afwisselen als presentator.
Ik dacht aan mijn middelbareschooltijd, toen de literatuur me bij de kladden greep. Aan Frederik van Eeden die me kopje onder duwde in zijn Koele meeren des doods. De lotgevallen van de onfortuinlijke Hedwig staan me nog helder voor de geest, net als het prachtige archaïsche Nederlands waaruit ik graag een woordje pikte. Ik dacht aan de donkere krochten van Louis-Ferdinand Céline die ik verkende tijdens zijn helletocht Dood op krediet; wereldsmart die een puberhart past. En Das Parfum vond ik zo om van te smullen dat ik het vijfmaal verslond. Uit puur vermaak, omdat de barokke taal me bekoorde en de griezelige Grenouille me door de pagina’s joeg.
Ik heb lezen altijd louterend gevonden, hoe verontrustend een roman ook is. Letters tetteren niet in je oor en benevelen je blikveld niet. Ze bieden je de vrijheid om zelf een betekenis toe te kennen aan het geschrevene, geven je de ruimte om luchtkastelen te bouwen en af te breken. Sommige romans gaven me meer inzicht in de psyche dan mijn studie psychologie in vier (oké, zes) volle jaren deed. Een kijkje achter het masker, de diepste drijfveer onthullend. Dus toen het tijd was om mijn wortels te verkennen, bood de Siciliaanse literatuur soelaas. Tomasi di Lampedusa en Luigi Pirandello leerden me mijn groteske grootmoeder in Palermo beter kennen dan de logeerpartijtjes bij haar thuis. In het bedwelmende decor van een eiland in verval stonden mijn voorvaderen op. De Metsiers voerden me vervolgens naar het Belgische platteland van moederskant en recent gaf Saskia de Coster me een adembenemend inkijkje in de Vlaamse volksaard. Al snel waaierde mijn lust om te lezen alle kanten uit. Ook de non-fictie kreeg een warm onthaal.
Mijn chef fronste zijn wenkbrauwen, terwijl de associaties door mijn hoofd buitelden. Tja, wat had ik met schrijvers? Dat antwoord was zo veelomvattend dat ik me er met een jantje-van-leiden vanaf maakte. Veel, antwoordde ik, heel veel.
Hóe veel, dat ziet u in VPRO Boeken dat ik vanaf januari samen met Jeroen van Kan presenteer. Ik verheug me erop al die schrijvers te ontvangen en hun werk te laten schitteren.