Een bekkenbodemmatje (ook wel mesh genoemd) is een kunststof implantaat om verzakkingen te behandelen. Vrouwen ervaren door dit matje continu pijn, hebben een beperkte bewegingsvrijheid en zijn arbeidsongeschikt geraakt. Deze vrouwen waren destijds niet geïnformeerd over mogelijke complicaties.
Ze wisten ook niet dat vertegenwoordigers van de omstreden matjes aanwezig waren in de operatiekamer om deze experimentele techniek te promoten. Maar pas jaren na de ingreep ontdekten ze de innige samenwerking tussen ziekenhuizen en de mesh-fabrikanten, toen ze hun ziekenhuis aansprakelijk stelden voor de geleden schade, toen ze hun patiëntdossiers opvroegen vanwege de lopende rechtszaken of gewoon door stom toeval. Zo blijkt uit onderzoek van Argos en Smallstream Media.
Duizenden vrouwen kregen een kunststof bekkenbodemmatje geïmplanteerd en dragen nu levenslang de gevolgen. Het inmiddels verboden implantaat werd destijds onder begeleiding van fabrikanten ingebracht, zonder dat patiënten dit wisten.
Patiënten niet geïnformeerd
Zo kreeg Liset een kunststof bekkenbodemmatje in 2008 in het Slingeland ziekenhuis in Doetinchem. “Mijn arts vertelde dat hij niet vaak de matjes heeft gebruikt bij patiënten. Daarom zou er nog iemand bij de operatie aanwezig zijn die wél de kennis en ervaring had. Jaren na mijn operatie vroeg ik aan mijn arts wie nu de man was die hem meehielp bij mijn operatie. Ik hoorde dat het een medewerker van Johnson & Johnson was. Ik voelde mij raar van binnen.”
De Vlaamse Dora de Wilde ontdekte in haar patiëntendossier dat haar gynaecoloog geassisteerd werd door een vertegenwoordiger van Johnson & Johnson. “Er staat een vreemde man aan de operatietafel. Je bent bloot, je ligt onder narcose, zijn ogen zijn gericht op je intieme zone. Ik voelde mij zo verraden. Ik voelde mij verkracht.”
Patiëntveiligheid in gevaar
Jan Klein, hoogleraar patiëntveiligheid. “Ik vind het onacceptabel dat fabrikanten mee-opereren. Een arts moet zich van te voren oriënteren hoe hij een implantaat bij een patiënt moet plaatsen.” De patiëntveiligheid is in gevaar door de wijze waarop ons zorgsysteem is ingericht, stelt de hoogleraar. “De aanwezigheid van de industrie in de operatiekamers heeft ertoe bijgedragen dat deze gebrekkige implantaten gedurende een aantal jaren in grote aantallen geplaatst zijn.”
Geen toezicht
Argos heeft via de Wet openbaarheid van bestuur (Wob) twee contracten ontvangen waarin staat dat vertegenwoordigers aanwezig waren op de OK in het UMC Utrecht bij het plaatsen van de kunststof bekkenbodemmatjes.
Uit een rondgang langs ziekenhuizen blijkt dat vertegenwoordigers regelmatig gynaecologen ondersteunen bij het gebruik van implantaten. Ook de Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie (NVOG) bevestigt dat gynaecologen op de OK hulp krijgen van een medewerker van een fabrikant, maar hoe vaak dit gebeurt en wat ze precies doen, weet de beroepsvereniging niet. Ook heeft de NVOG geen richtlijnen opgesteld.
PvdA-kamerlid Liliane Ploumen laat in reactie op het onderzoek van Argos weten: “De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) zal een onderzoek moeten instellen naar deze praktijken en indien nodig moeten er nieuwe regels komen, of moeten de huidige regels worden aangepast zodat de IGJ ook kan handhaven. Ik zal de minister opnieuw om een reactie vragen.”
Johnson & Johnson
Fabrikant Johnson & Johnson zegt in een reactie geen specifieke details over operaties te kunnen geven in verband met de privacy van patiënten. De mogelijkheid bestaat dat vertegenwoordigers bij operaties aanwezig zijn om artsen te adviseren over producten. "Onze medewerkers houden zich in elk geval aan de lokale wetgeving, het ziekenhuisbeleid en het J&J-beleid om ervoor te zorgen dat hun aanwezigheid de patiëntenzorg niet belemmert."