Van vliegende auto's tot moordende computers: hoe werd er in de vorige eeuw gedacht over de wereld van nu?

1. Weekendtripjes naar de maan

Begin 1900 waren er al grootse toekomstvoorspellingen voor 2017. In onderstaand artikel op Wired worden verschillende prenten uit de vorige eeuw weergegeven, die op kleurrijke wijze voorspellen dat weekendtripjes naar de maan routine zijn geworden, we in auto’s op rails rondrijden en er vliegende taxi’s bestaan. Maar ook werd er een eerste versie van Skype bedacht, zoals je hieronder kunt zien.

2. Megatablet met joystick

Een aantal jaar later werd er over spectaculaire gadgets gefantaseerd. Sommige van deze hebbedingen lijken op wat we nu kennen, maar dan nét even anders. Zo werd er verwacht dat de ‘tablet’ een enorm apparaat zou zijn, bestuurbaar met een joystick. Een ander idee was dat het in 2016 mogelijk zou zijn om onze intelligentie te verhogen door de hersenen met een hightech pet aan computers te koppelen. Computers beïnvloeden natuurlijk onze levens, maar zo extreem als het in dit artikel op WebUrbanist wordt geschetst is het momenteel nog niet.

Een elektrische lamp in het kapsel, als hulp om de juiste man uit te zoeken

3. Robots identiek aan de mens

We gaan vanuit 2017 negen jaar vooruit in de tijd, naar 2026 – een periode die er toch al vrij snel aan zit te komen. Zeker wanneer je de afstand schetst met 1927, het jaar waarin de film Metropolis verscheen. De verwachtingen uit deze vroegere periode kloppen dan ook niet zozeer. Tenzij er over zo’n tien jaar robots rondlopen die zo identiek aan de mens zijn dat we ze niet meer kunnen onderscheiden van werkelijke personen. Maar dat kan best nog eens honderd jaar duren.

4. Technofashion

Wat betreft de modetoekomst waren er grote dromen in de jaren dertig. Nee, die gaan niet over skinny jeans en croptops. Wél werd verwacht dat we vandaag de dag allerlei spannende gadgets dragen. Een elektrische riem bijvoorbeeld, die ervoor zorgt dat onze lichamen met klimaatverandering om kunnen gaan. Of een elektrische lamp in het kapsel, als hulp om de juiste man uit te zoeken. De man kon natuurlijk ook wel wat mode-advies gebruiken. De fusie van outfit en technologie werd voorspeld met een telefoon en een radio, handig verwerkt in de stof op zijn borst. Maar ook is er een zakje om het muntgeld in te bewaren. Aan pinpassen werd dus nog niet gedacht, zo’n tachtig jaar geleden.

5. Tv vervangt boek

In de jaren vijftig werd er geschreven dat mensen die opgroeiden in de televisiegeneratie niet meer zouden kunnen lezen. Ietwat overdreven, maar toch enigszins in lijn met de huidige jongeren die door al het getyp steeds slechter met pen en papier om kunnen gaan. Waar filmmakers soms grote fantasieën hadden, konden bijvoorbeeld wetenschappers en overheden er ook wat van. Dat blijkt wel uit onderstaand artikel uit Amerikaans opinieblad Time: een opsomming van verhalen die tussen 1933 tot 1992 in het tijdschrift verschenen. Voorbeeld: we kunnen ruiken en voelen wat we op het scherm zien. Dat is misschien nog niet eens zo’n slecht idee!

6. Onderwaterwoningen

Isaac Asimov, sciencefictionschrijver van onder andere het bekende Ik, Robot, heeft verschillende voorspellingen over de toekomst gedaan. Neem nu dit artikel op Gizmodo, dat zijn voorspellingen uit 1964 voor vijftig jaar later beschrijft. Helemaal juist zijn ze niet – zo bestaan er nog geen onderwaterwoningen en volledig automatische keukens. Maar het idee van online educatie is niet meer zo gek, en ook zelfrijdende auto’s zijn al te vinden.

De eerste replicanten lopen inmiddels op aarde rond

7. Liplezende computers

In de film 2001: A Space Odyssey (1968) wordt, zoals de titel al doet vermoeden, een voorspelling gedaan over het tijdperk dat nu zo’n vijftien jaar geleden is. Het verhaal speelt zich deels af in de ruimte, waar boordcomputer HAL-9000 over een sterk staaltje kunstmatige intelligentie beschikt. De computer heeft daarmee macht verkregen, door mensen te slim af te zijn. Zo kan het apparaat liplezen en uiteindelijk zelfs toezien op de dood van bemanningsleden. Gelukkig is een voorspelling als deze geen waarheid geworden, en zal dat in de toekomst hopelijk ook niet gebeuren.

8. Web voor elite

In de dystopische sciencefiction- en sportfilm Rollerball (1975) word je meegenomen naar het jaar 2018. De film zit niet boordevol overdreven sci-fivoorspellingen, maar geeft een maatschappijvisie. Zo hebben bedrijven de macht gegrepen; landsgrenzen en overheden doen er niet meer toe. Informatievoorzieningen zijn computergestuurd, en alleen beschikbaar voor gezaghebbenden. Geen vrije toegang tot het web meer dus.

9. Gevaarlijke replicanten

Over twee jaar, in 2019, ziet het leven in de stad er heel anders uit. We rijden rond in vliegende auto’s en er zweven enorme advertentieborden door de lucht. De eerste replicanten, oftewel artificial ‘super-humans’, lopen inmiddels op aarde rond, maar zijn met name te vinden op een planeet waar we met z’n allen naartoe zullen verhuizen. Ze zien er levensecht uit, nauwelijks te onderscheiden van de echte mens. Gevaarlijk zijn ze ook nog eens, die replicanten – maar daar kwamen we iets te laat achter… Dat belooft wat voor de nabije toekomst. Althans, als we de film Blade Runner (1982) moeten geloven.

10. Vliegende hoverboards

Het tweede deel van de Back to the Future-filmtrilogie (1989) speelt zich af in 2015 en wordt ook wel gezien als hét voorbeeld van toekomstvoorspellingen. Mensen keken in het verschijningsjaar van de film echt uit naar 2015, om erachter te komen wat er nu zou kloppen. Wat blijkt? Verschillende toekomstvisies uit de film komen overeen met het huidige leven. Van videobellen tot een accurate weersvoorspelling: het is ons niet meer vreemd. Ook vliegende hoverboards en zelfstrikkende schoenen bestaan door de film inmiddels, al zien we deze helaas nog niet in het dagelijks leven terug.