Robots in actie

James Cameron, 1984

Een praktisch niet te stoppen mensachtige robot (Arnold Schwarzenegger) wordt vanuit een toekomst waar robots de aarde beheersen teruggezonden naar 1984 om serveerster Sarah Connor (Linda Hamilton), de moeder van een toekomstige rebellenleider, te vermoorden. Een van die rebellen reist óók terug in de tijd en waarschuwt Sarah voor het gevaar. IJzersterke klassieke sf-actiefilm, met een strak scenario, mooi camerawerk, gedoseerde special effects en Schwarzenegger in topvorm. Vervolgfilm T2 was misschien nog iets beter, vooral vanwege de bad guy: de uit vloeibaar metaal bestaande robot T-1000. Daarna ging het bergafwaarts met de serie. In 2019 volgt een nieuw hoofdstuk in de bioscoop, geregisseerd door Tim Miller (Deadpool) en met Linda Hamilton andermaal in de rol van Sarah Connor.

Paul Verhoeven, 1987

Een agent (Peter Weller) wordt in de toekomst door bendeleden met kogels doorzeefd. Hij wordt gerecycled door een groot deel van zijn lichaam te vervangen door robotcomponenten en zijn brein te gebruiken als programmeerbaar besturingssysteem. De slogan van Robocop – ‘Part man. Part machine. All cop. The future of law enforcement’ – klinkt als die van een afgezaagde B-film. Paul Verhoeven maakte echter met zijn grote Amerikaanse doorbraak een interessante, nonchalante mix van ultrageweld, romantiek, maatschappijkritische grapjes en visueel spektakel. De twee matige vervolgdelen, die ook op Netflix staan, mag je overigens gerust overslaan.

Werner Herzog, 2016

De Duitse filmmaker Werner Herzog (onder andere Grizzly Man) kijkt met een mengeling van verwondering en afgrijzen naar het succes en de gevaren van het internet. Hij praat onder meer met de grondlegger van het wereld wijde web, met Teslagigant Elon Musk, maar ook met de ouders die via social media belaagd werden met beelden van het onthoofde lichaam van hun verongelukte dochter. En hij bezoekt een onverslaanbaar team van voetballende robots. In deze prikkelende documentaire overigens geen voorspellingen over de toekomst, want – zoals de film fijntjes opmerkt – in vrijwel geen enkele sf-film uit het verleden werd iets als het internet voorspeld.

(tekst loopt verder onder de afbeelding)

Shawn Levy, 2011

Vermakelijke mix van een klassieke sportfilm, vader-zoonroadtrip en sciencefiction, waarin robots de bokshelden van de toekomst zijn. Oud-bokser Charlie (Hugh Jackman) is de bestuurder van een van die hypermoderne vechtmachines, maar na de zoveelste nederlaag en het verlies van zijn mechanische bokser lijkt de goot het onvermijdelijke eindstation. Geholpen door zijn zoontje, dat plots op de stoep staat, en een oud barrel dat uitgroeit tot de Rocky Balboa van de robotsport, vecht hij zich toch weer een weg richting de top.

David Bowers, 2009

Hij ziet eruit als een jongetje, denkt als een jongetje en heeft dezelfde gevoelens als een jongetje. Maar eigenlijk is Astro Boy een robot, al weet hij het zelf nog niet. De rouwende professor Temna implanteerde bij hem de herinneringen en de geestelijke bagage van zijn overleden zoon. En gaf hem jetmotoren onder zijn voeten. Zoiets is een vruchtbare bron voor trauma’s en identiteitsproblemen – zie ook Pinocchio. Astro Boy moet zijn plaats in de wereld vinden in deze prachtig vormgegeven animatiefilm, gebaseerd op de gelijknamige Japanse manga en anime uit de jaren vijftig en zestig, die de stijl van beide genres definieerden.

Steven Spielberg, 2002

Mooi vormgegeven, enerverende sf – naar een verhaal van Philip K. Dick – over een nabije toekomst waarin moord in Washington is uitgeroeid. Een afdeling met een drietal toekomstvoorspellers maakt het mogelijk dat de daders al opgepakt kunnen worden voordat ze hun misdaad hebben gepleegd. Politieman John Anderton (Tom Cruise) is degene die zorgt dat er actie wordt ondernomen als de toekomstbeelden van de drie binnenkomen. Maar op een dag voorspellen ze dat hij zelf een moord zal plegen. Een aantal van de ‘voorspellingen’ van Minority Report kwamen al uit, zoals multitouchinterfaces en retinascanners, maar gelukkig geldt dat toch nog niet voor de robots in de film: kleine, spinachtige machines die gebruikt worden om misdadigers op te sporen. Alhoewel, het Amerikaanse leger schijnt aan een protoype te werken.