OVT

OVT 16 februari 2025

Het lijkt alsof de geschiedenis zich herhaalt. Het telefoongesprek tussen Trump en Poetin over Oekraïne is niets anders dan een eigentijdse vorm van appeasement, de massage-politiek waarmee Chamberlain en andere grootmachten Hitler hoopten te temmen, zo stelt historicus Bart Funnekotter. Hij is te gast.

Verder in OVT: Peter Pan, Pater Albert Smulders in Congo, Jacob Olie, de column van Nelleke Noordervliet en meer.

OVT is terug te luisteren op alle podcastplatforms. Klik hier voor de link naar jouw favoriete podcastapp.

Peter Pan: held of griezel?

Peter Pan's Neverland Nightmare draait in de bioscopen. Het is de horrorversie van het toneelstuk uit 1904: 'Peter Pan, or The Boy Who Wouldn't Grow Up', waar schrijver J.M. Barrie later een boek van maakte. In de horrorfilm is Peter Pan geen held, zoals we die kennen uit de Disney-versie van 1953, maar een nietsontziende psychopaat. Maar welke versie van het karakter ligt nou het dichtst bij de oorspronkelijke Peter Pan van J.M. Barrie? En wat zegt het personage uit begin 20e eeuw over die tijd?

Daný van Dam, universitair docent Engelse literatuur aan de universiteit Leiden is te gast. 

De appeasement-politiek

In 1938 wist de Engelse premier Chamberlain het zeker. Een onafhankelijk land was opgeofferd, maar de vrede was geregeld. Het lijkt alsof de geschiedenis zich herhaalt. Want het telefoongesprek tussen Trump en Poetin over Oekraïne is niets anders dan een eigentijdse vorm van appeasement, de massage-politiek waarmee Chamberlain en andere grootmachten Hitler hoopten te temmen, zo stelt Historicus Bart Funnekotter

Bart Funnekotter vreest dat toegeeflijkheid ook ditmaal een agressor niet zal stoppen. Hij is te gast en vertelt meer. 

De beste protestsongs

‘Blowing in the wind’ van Bob Dylan, ‘Strange Fruit’ van Billie Holiday en ‘Changes’ van Tupac. Het is een greep uit de lijst van beste protestsongs aller tijden. Althans dat vindt het Amerikaanse tijdschrift Rolling Stone, dat de lijst recentelijk heeft gepubliceerd. Het laat in ieder geval zien dat protestsongs in verschillende tijden en genres zijn gemaakt. Maar wat zegt deze lijst over de ontwikkeling van de protestsong en waaruit bestaat een goede protestsong?

We bespreken dit met letterkundige aan de Universiteit Utrecht Laurens Ham, schrijver van het boek Op de vuist. Vijftig jaar politiek en protestliedjes in Nederland.

Een afvallige pater in Congo

Pater Albert Smulders werkt in Congo aan het begin van de 20e eeuw, maar keert voortijdig terug naar Nederland waar hij krankzinnig wordt verklaard en gedwongen opgenomen in een gesticht. Hem rest vergetelheid. Een eeuw later gaat zijn achterneef Wilbert Smulders op zoek naar zijn oudoom en reconstrueert hij dit familiegeheim in een cultuurhistorisch boek over kolonialisme, katholieke emancipatie en de toenmalige psychiatrische praktijk.

Smulders is te gast over zijn boek Voor God en den Congo, het wel en wee van een afvallige witte pater.

Historische boeken met Wim Berkelaar

Elke week bespreken we historische boeken met afwisselend Nadia Bouras, Wim Berkelaar, Bart Funnekotter, Sanne Frequin, Annelien de Dijn en Fresco Sam-Sin. 

Deze week is de beurt aan Wim Berkelaar. Hij bespreekt twee historische boeken:

  • Een volk dat voor tirannen zwicht... - Peter Bak

  • Het verzet van mijn vader - Frank Maas

De column van Nelleke Noordervliet

Deze week is de column van Nelleke Noordervliet

Het Spoor Terug: Amsterdam, de stad van Olie

Jacob Olie, timmerman en pionier op het gebied van fotografie, legde van 1860 tot 1905 de snel groeiende stad Amsterdam vast. Zijn omvangrijke foto-archief is nog altijd van groot belang voor de kennis over de stad. Hoe ging hij te werk met zijn zelfgebouwde camera en wat kwam hij onderweg tegen? 

Een tijd belandde de camera van Jacob Olie in de kast omdat zijn jonge gezin en drukke baan zijn volledige aandacht opeisten. Hij was jarenlang de bevlogen directeur van de eerste Ambachtsschool, waar jongens uit de armste lagen van de bevolking een vak leerden met oog op een beter bestaan. 
Een persoonlijke tragedie - Jacob’s grote liefde Carolina stierf in het kraambed en hij bleef achter met vier kleine kinderen - gaf een nieuwe wending aan zijn leven. Hij nam de camera weer ter hand, beklom alle torens en zwierf door vrijwel iedere buurt om zijn stad Amsterdam vast te leggen, tot aan zijn dood.

Programmamaker Joan Veldkamp trekt er met Jacob Olie-kenners Anneke van Veen en Hans Aarsman op uit om de wereld van haar betovergrootvader te schetsen.