OVT
Uitgebreide beschrijving:
00:01:00 Programmatune. Programmaoverzicht.
00:04:16 De column van Arie Kleijwegt onder de titel '4 mei 1945'. Over de Bevrijdingsdagen van mei '45. Ook 8 mei zou een belangrijke datum kunnen zijn want toen capituleerde Hitler-Duitsland.
00:08:59 Hans Olink in gesprek met Rob van Ginkel over de visie op het Nederlandse `volkskarakter’, die Amerikaanse militairen, die bij de bevrijding van ons land betrokken waren, hadden meegekregen. Zij baseerden die visie namelijk op rapporten geschreven door de beroemde Amerikaanse antropologe Ruth Benedict. En die schreef die rapporten in opdracht van de Amerikaanse 'Office of War Information', met de bedoeling de troepen voor te bereiden op de omgang met de Nederlandse bevolking.
Die rapporten van Benedict nemen een belangrijke plaats in, in het onlangs verschenen boek 'Notities over Nederlanders' van Rob van Ginkel, isbn 90 5352 314 6, uitg. Boom.
Van Ginkel vertelt over over het doel van de opdracht, de informatiebronnen die Benedict tot haar beschikking had, de verschillende karaktertrekken die zij onderscheidde, de (on-)juistheden in haar onderzoek, de wijze waarop haar gegevens werden gebruikt, de ongerustheid onder de Nederlandse conservatieve elite over het gedrag van de Amerikaanse militairen en het actuele karakter van Benedicts onderzoek.
00:31:16 Paul van der Gaag gesprek met historicus Jos Smeets over zijn proefschrift `Het korps politietroepen 1919-1940, de politie-militair als steunpilaar van het wettig gezag¿,isbn-90 9010555 7. Een uitgave van Stichting van Houten/Stichting Museum der Kon. Marechaussee.
Smeets vertelt over de keuze van zijn promotieonderwerp en bespreekt de geschiedenis van het Korps Politietroepen. Hij gaat daarbij in op de oprichting van de militaire politie in 1919 met als doel de revolutionaire woelingen te beteugelen, de reden waarom destijds niet is gekozen voor een uitbreiding van de reeds bestaande marechaussee, de werving van korpsleden onder "betrouwbare dienstplichtigen", de strenge selectieprocedure, de hoofdtaak van het Korps Politietroepen die in het begin van de jaren twintig gelegen was in de grensbewaking, de kritiek op het Korps Politietroepen, de inzet van het korps bij de Zinkwit-staking in 1929 in Maastricht en de Jordaanoproer in 1934.
00:47:41Fragment van een uitzending van 'Het spoor terug', waarin Jan van Leiden uit de Rotterdamse wijk Crooswijk vertelt over het gewelddadige optreden van het Korps Politietroepen tijdens een opstand in 1934 tegen de steunverlaging door de regering-Colijn in de Rotterdamse wijk Crooswijk.
00:49:18 Vervolg vraaggesprek met Smeets over het geweld dat het Korps Politietroepen hanteerde als gevolg van de gebrekkige middelen en de toen heersende mentaliteit, de taakuitbreiding
van het korps vanaf 1935 onder invloed van de oorlogsdreiging en de opheffing van het korps tijdens de Tweede Wereldoorlog.
00:55:11 Afsluiting.
00:55:53 Programmatune. Programmaoverzicht.
00:59:20 Commentaar van Paul van der Gaag op de oprichting in Amsterdam van een nieuwe politieke partij met de naam 'Hadjememaar', vernoemd naar de befaamde zwerver Cornelis van Gelder (alias Hadjememaar) en lijsttrekker van de Rapaljepartij uit 1921. Vd Gaag verwijt de oprichters van de partij, een groep middenstanders rond de Zeedijk, een gebrek aan historisch besef.
01:02:51 Paul van der Gaag in gesprek met de heer C. Weltevrede, voorzitter van de VGN. De VGN, dat is de vereniging van geschiedenisleraren, die slaat alarm omdat het vak geschiedenis in de verdrukking dreigt te komen. Vanaf september 1998 gaat er namelijk veel veranderen in de bovenbouw van het Voorbereidend Beroepsonderwijs (VBO) en de MAVO. Beide onderwijssystemen worden samengevoegd tot het zogenaamde VMBO, het voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs. En dat heeft grote veranderingen tot gevolg. En voor het vak geschiedenis zijn dat geen gunstige veranderingen.
Weltevrede schetst de nieuwe onderwijsstructuur waarbij het vakkenpakket in drie delen wordt opgedeeld en het vak geschiedenis als keuzevak zo goed als zal vervallen. Vervolgens gaat hij in op de geringe belangstelling voor het vak geschiedenis binnen het beroepsonderwijs en bespreekt hij het initiatiefvoorstel van het VGN waarbij geschiedenis en maatschappijleer tot één examenvak worden samengevoegd.
01:07:42 Gerard Leenders in gesprek met historica Lotte van der Pol, auteur van: 'Het Amsterdamse Hoerdom, een geschiedenis van de Amsterdamse prostitutie'. Deze week werd bekend dat de gemeente Amsterdam binnenkort een aantal panden wil kopen waar zij, in samenwerking met de hoerenbond De rode Draad, een bordeel wil gaan beginnen. Een bordeel waar vrouwen niet meer afhankelijk zijn van seksexploitanten en waar de prostituees kunnen werken onder goede arbeidsomstandigheden, zoals ruime kamers en goed sanitair. Dit alles maakt onderdeel uit van een nieuw Prostitutiebeleid, waarmee burgemeester Patijn sinds vorig jaar hoopt het bezoedelde imago van Amsterdam enigszins op te vijzelen. Niks nieuws zegt historica Lotte van der Pol, auteur van: 'Het Amsterdamse Hoerdom, een geschiedenis van de Amsterdamse prostitutie'. Volgens Van der Pol zijn er in het huidige beleid van de gemeente een aantal opmerkelijke historische paralellen te zien.
Van de Pol beschrijft het beleid in Amsterdam in de late middeleeuwen toen prostitutie was toegestaan onder door de stad bepaalde voorwaarden, de schoutsdienaren (politieagenten) bordelen mochten houden en de overheid bereid was huizen te kopen voor aspirant- bordeelhouders. Verder vergelijkt ze de achterliggende gedachten om de prostitutie te reguleren en zorg te dragen voor het welzijn van de prostituees. Tot slot vertelt ze een anekdote waarbij prostituees die in de middeleeuwen buiten het toegestane gebied actief waren, werden opgespoord en door de officiële prostituees in optocht naar het prostitutiegebied werden gebracht.
01:14:48 Fragment van de Polygoon-opdrachtfilm 'Noord helpt Zuid' uit 1945 waarin het Rode Kruis mensen in Groningen en Friesland oproept hulp te bieden aan het noodlijdende Noord-Limburg.
01:16:15 Paul van der Gaag in gesprek met Sef Derkx, pr-medewerker van het Limburgs Museum, over de film 'Noord helpt Zuid' waarmee het Rode Kruis in de zomer van 1945 mensen in Friesland en Groningen probeerde te bewegen om geld te geven aan Noord-Limburg. De film wordt samen met een aantal andere films uit het Imperial War Museum in Londen over `Limburg en de oorlog´, vertoond in het Limburgs Museum in Venlo.
Derkx vertelt over de zware bombardementen die de geallieerden in 1944 per ongeluk op Venlo en Blerick uitvoerden, het succes van de promotiefilm en de hulpactie 'Noord helpt Zuid', de filmopnamen van het bombardement op Venlo en van de bouw van de 'balie-brug' bij Venlo die een strategische rol zou spelen in het Rijnoffensief.
01:22:44 rubriek: ‘Het spoor terug’. (is apart opgenomen in Woord.nl): De Baarhoeve
01:54:14 Afsluiting.
01:55:21 Einde.
Presentatie Paul van der Gaag.
Uitgebreidere documentatie aanwezig in VPRO archief