John van den Heuvel in 5 minuten

John van den Heuvel

Janine Abbring ontvangt misdaadverslaggever, presentator en oud-politieman John van den Heuvel (Amsterdam, 1962) in de eerste aflevering van VPRO Zomergasten. In zijn ideale televisieavond fragmenten uit de tv-serie Mocro Maffia, het omstreden interview dat Sonja Barend in 1985 maakte met topcrimineel Stanley Hillis en de verfilming van de bestseller Judas van Astrid Holleeder die daarin haar familie en de band met haar broer Willem Holleeder beschrijft.

De hele aflevering is niet meer terug te kijken vanwege rechtenbeperkingen. De losse gesprekken zijn hieronder wel nog beschikbaar.

De keuzefilm van John van de Heuvel die direct na VPRO Zomergasten werd uitgezonden is de drugsthriller Traffic van regisseur Steven Soderbergh uit 2000. Daarin speelt Michael Douglas de conservatieve Amerikaanse rechter Robert Wakefield die de haperende 'war on drugs' nieuw leven moet inblazen. Ondertussen experimenteert zijn eigen dochter vrijelijk met crack.

Als misdaadverslaggever voor de Telegraaf en RTL publiceert Van den Heuvel al bijna dertig jaar over geruchtmakende zaken als de opkomst van motorbendes, de voor niet-ingewijden bijna onnavolgbare verwikkelingen in de poldermaffianetwerken rond Willem Holleeder en meer recent over de liquidatiegolf in Amsterdam. Vorig jaar kwam naar buiten dat Van den Heuvel vanwege zijn werkzaamheden ernstig bedreigd wordt, en daarom permanent beveiligd wordt.

‘Ik vind het een bijzondere kans via Zomergasten iets mee te geven over hoe ik mijn vak beleef, de keuzes waarvoor ik als misdaadverslaggever kom te staan en welke ingrijpende consequenties die keuzes kunnen hebben. Ik beloof dat het geen saaie avond wordt. Ik wil het hebben over de verwevenheid tussen onder- en bovenwereld, de polderpenoze van de jaren tachtig en negentig, maar ook over de hedendaagse mocromaffia, de cocaïne-oorlog en de (on)macht van politie en justitie om georganiseerde misdaad te bestrijden.’

- John van den Heuvel

politie

John van den Heuvel werd geboren in Amsterdam maar groeide op in Eindhoven bij zijn moeder en stiefvader. Zijn Marokkaanse biologische vader heeft hij nooit gekend. Van jongs af aan was Van den Heuvel gefascineerd door het politiewerk. Als kind had hij een politiescanner naast zijn bed en volgde hij ademloos de berichtgeving over de Molukse gijzelingsacties in de jaren ’70. In 1980 meldde hij zich, vers van de HAVO, bij het politiekorps. Nog maar net op de politieschool werd Van den Heuvel ingezet als lid van de Mobiele Eenheid bij de ontruiming van een aantal kraakpanden. Van den Heuvel groeide door bij de politie en ging schrijven voor interne politiepublicaties. Daarnaast werd hij ingezet als infiltrant in drugsmilieus, waarbij zijn rol was zich zo te gedragen dat de drugs hem aangeboden werden. 

journalistiek

In 1990 maakte Van den Heuvel de overstap naar de journalistiek als verslaggever voor De Telegraaf. In die rol groeide hij snel uit tot een grote naam in de misdaadjournalistiek. Hij publiceerde over Johan V. ‘De Hakkelaar’, de opkomst van de Nederlandse motorbendes, over malversaties van Desi Bouterse en zijn zoon Dino en legde als eerste de connectie tussen Willem Holleeder en ‘bankier van de onderwereld’ Willem Endstra bloot. Vanaf het jaar 2001 maakte hij de overstap naar de televisiewereld. Eerst als vaste commentator bij RTL Boulevard en later met zijn eigen misdaadprogramma’s, waarvan Bureau MisdaadOntvoerd en Dossier Van den Heuvel de bekendste zijn en waarvoor hij veel naar Suriname, Colombia en de Nederlandse Antillen reisde. 

beveiliging

Sinds enige tijd wordt Van den Heuvel zwaar beveiligd vanwege een doodsbedreiging uit het criminele milieu. Dat leidde er in 2018 toe dat de Amsterdamse driehoek van burgemeester, korpschef en de hoofdofficier van justitie besloot dat Van den Heuvel niet langer kon optreden bij RTL Boulevard omdat de veiligheid van het publiek niet gegarandeerd kon worden. Begin februari van dit jaar keerde hij terug bij het programma.

De beveiligers

Anneloek Sollart, Basalt Film/KRO-NCRV, 2018

John van den Heuvel wordt sinds december 2017 beveiligd door de Dienst Koninklijke en Diplomatieke Beveiliging (DKDB). De aanleiding was aanvankelijk dreiging uit de hoek van  motorclub No Surrender. Daar kwam later een bedreiging van topcrimineel Ridouan Taghi bij. Van november 2018 tot maart 2019 mocht John van de Amsterdamse burgemeester niet in de studio van RTL Boulevard op het Leidseplein komen omdat zijn veiligheid niet kon worden gegarandeerd. Nog altijd wordt John vergezeld door beveiligers en moet hij al zijn plannen nauwkeurig overleggen met de DKDB. John koos voor een scène uit De beveiligers waarin we door de ogen van persoonsbeveiliger Raymond een bezoek van PVV-leider Geert Wilders aan de markt volgen tijdens de verkiezingscampagne voor de Tweede Kamerverkiezingen in 2017. De documentaire is te zien op 2doc.nl.

Hells Angels

AVRO, 1974

John van de Heuvel heeft in zijn politieloopbaan en in zijn journalistieke werk veel met de Hells Angels te maken gehad. Hij herinnert zich begin jaren 80 toen de Amsterdamse afdeling van de club een jaarlijkse subsidie kreeg en toen er tegen gewelddadig gedrag van de bendeleden niet hard werd opgetreden. John laat een fragment zien uit AVRO’s Televizier uit 1974. We zien een gesprek met een groepje Hells Angels met onder andere Willem van Boxtel, die later bekend zou staan als ‘Big Willem’. Gehuld in motorjack met hakenkruizen vertelt Willem over het lidmaatschap van de bende, vechtpartijen als een vorm van verveling en over een mogelijk leven na de motorclub. 

ontruiming Wijers in de Spuistraat

NOS, 1984

Op 14 februari 1984 werd het kraakpand Wijers in Amsterdam ontruimd. Ruim 1400 demonstranten verschansten zich in het pand om te protesteren tegen de sloop. John van den Heuvel zat net tien weken bij de ME toen zijn team werd ingezet om de demonstratie in goede banen te leiden. Deze vuurdoop vol adrenaline staat hem nog helder voor de geest. In dit fragment van het NOS Journaal zien we de ME’ers aan het werk en vertelt hoofdcommissaris Van Riessen dat de dag soepel is verlopen. Van Riessen ontkent desgevraagd dat krakers door de ME in elkaar zijn geslagen.

John van den Heuvel als redacteur van het Tijdschrift Amsterdamse Politie (1985)

Stanley Hillis bij Sonja Barend

VARA, 1985

Criminaliteit intrigeert. En dat weten media ook. John van den Heuvel laat een fragment zien waarin Sonja Barend bankovervaller Stanley Hillis interviewt. Hillis was in de jaren 70 en 80 een bekend crimineel en ontsnapte meerdere keren uit de gevangenis. Totaal onverwacht kondigt ze in haar talkshow aan dat ze de kans kreeg om hem te spreken, waarna ze zich verantwoordt waarom ze toehapte. In het interview spreekt Hillis zich boos uit over hoe de media hem neerzet als ‘schietgraag’. Hij sluit niet uit dat hij ‘weer gaat schieten’ als mensen hem als ‘een beest’ blijven zien. John laat dit fragment zien als voorbeeld van ‘onderwereld-PR’: criminelen die media gebruiken om hun straatje schoon te vegen. Vers in het geheugen ligt nog de aflevering van Willem Holleeder in College Tour (2012). 

interview Holleeder en Van Hout

TROS, 1985

John van den Heuvel ontkomt er niet aan om iets te laten zien van de meest bekende ontvoering in Nederland ooit: die van Freddy Heineken. Toen Willem Holleeder en Cor van Hout Heineken ontvoerden had John dienst en moest hij uitkijken naar de vluchtauto - dat was zijn eerste aanraking met Holleeder. Later zou hij de topcrimineel nog enkele keren spreken. In het fragment dat John laat zien worden Holleeder en Van Hout bevraagd door verslaggever Yvonne Habets in Frankrijk, nadat ze twee jaar vastzaten in een zwaarbewaakte gevangenis. Op dat moment waren ze verwikkeld in een juridisch steekspel tussen Nederland en Frankrijk om hun uitlevering. Hoewel Holleeder in dit fragment nauwelijks aan het woord is, laat hij zonder woorden zien wie de baas is.  

Spoorloos

KRO-NCRV, 2019

In deze aflevering van Spoorloos wordt het verhaal van het Chinese meisje Nina verteld. Zij werd geboren als tweede kind in een Chinees gezin toen er nog sprake was van eenkindpolitiek. Nina komt terecht in een weeshuis en al snel adopteert een Nederlands stel haar. Vijftien jaar lang probeert Nina’s familie haar op te sporen, tot het kindertehuis eindelijk toegeeft en contactgegevens verstrekt. In dit fragment zien we hoe de familie van Nina stap voor stap op subtiele wijze kenbaar maakt aan de Nederlandse ouders dat de afzender van verschillende brieven en pakketjes Nina’s biologische gezin is. John van den Heuvel koos dit fragment omdat de situatie hem ontroert en voor hem enigszins bekend is: hij was vijftien jaar toen hij erachter kwam dat zijn vader niet zijn biologische vader is. Belangrijkste vraag voor hem: wanneer vertel je een kind hoe het zit? De hele aflevering is te zien bij KRO-NCRV.

Judas

RTL, 2019

De RTL-serie Judas is gebaseerd op de bestseller van Astrid Holleeder, Willem Holleeders zus. De serie werd gelanceerd terwijl het proces tegen Holleeder nog in volle gang was en kreeg veel aandacht. Hoewel de acteerprestaties van Gijs Naber als Willem en Rivka Lodeizen als Astrid goed werden ontvangen, kreeg de serie kritiek dat het plat-Amsterdamse accent voor veel mensen nauwelijks te verstaan was. In dit fragment zien we hoe Willem Holleeder zich bij Astrid beklaagt dat hij de kleinzoon van zijn zus Sonja pas over een week mag zien, wat al snel escaleert in een serie bedreigingen aan het adres van Sonja en haar familie. John van den Heuvel laat dit fragment zien omdat het de manipulatieve kant van Holleeder goed illustreert.

John van den Heuvel (links) tijdens zijn eerste communie

PSV landskampioen

TROS, 1975

In zijn jeugd in Eindhoven speelde PSV een grote rol in het leven van John van den Heuvel. Toen PSV in 1975 kampioen werd was hij erbij op het veld. Twaalf jaar oud. Als je goed kijkt zie je hem lopen: een klein jongetje met gele jas. Als hij op zijn vijftiende hoort dat zijn vader niet zijn biologische vader is maakt hij een opstandige tijd door en leunt een tijdje tegen de harde kern van PSV-supporters aan. Toen hij naar Amsterdam verhuisde om bij de politie te werken moest hij vaker een wedstrijd van PSV laten schieten. Toch pakt hij, nu nog steeds, graag een wedstrijdje mee. 

Scarface

Brian De Palma, Universal, 1983

Toen John van den Heuvel zijn opleiding tot undercoveragent volgde moest iedereen naar Scarface kijken, voornamelijk naar deze scène waarin iemand vastgeketend in stukken wordt gezaagd met een kettingzaag. Op het moment dat Tony Montana aan de beurt is grijpen zijn collega’s in en ontstaat een heftig vuurgevecht. Dit fragment werd op de opleiding getoond om duidelijk te maken in wat voor milieu je terecht kon komen: vergis je niet in de mensen waar je straks tegenover zit.

John van den Heuvel met Desi Bouterse

Mocro Maffia

RTL, 2018

De tijd van Holleeder lijkt voorbij, maar bij politie en justitie is een nieuwe liquidatiegolf sinds 2012 het gesprek van de dag. Geïnspireerd door de Marokkaanse misdaadbendes volgde in 2014 het boek Mocro Maffia en in 2018 de gelijknamige serie. De reeks vertelt hoe in Amsterdam twee grote cocaïne-handelaren in conflict raken, met moord en verraad als gevolg. John van den Heuvel laat hiervan een fragment zien dat illustreert hoe deze nieuwe onderwereld compleet anders is dan in zijn tijd als undercoveragent. We zien hoe een missie om afluisterapparatuur te plaatsen onder een auto binnen enkele minuten escaleert tot een dubbele moord met een halfautomatisch wapen en een uitgebrande auto. Deze nieuwe generatie drugscriminelen kent geen subtiliteit en handelt impulsief.

Blow

Ted Demme, Apostle, 2001

Om aan te geven hoe het leven van een drugsbaron meestal eindigt haalt John van den Heuvel graag de film Blow aan, die laat zien dat in de drugshandel geen vriendschap bestaat en er geen romantiek is zoals in The Godfather (1972). In een column uit 2017 omschrijft John hoeveel het verhaal lijkt op de levensloop van de Nederlandse Henk Rommy, alias de Zwarte Cobra, die van kleine inbreker uitgroeide tot hasjsmokkelaar en uiteindelijk werd verraden door een van zijn vrienden. Blow is gebaseerd op het leven van George Jung, een van de grootste drugssmokkelaars van de jaren 70, 80 en 90. We zien de slotscène waarin Jung (Johnny Depp) in de gevangenis zijn dochter denkt te zien, maar dat blijkt een hersenschim.

Barry White - Let the Music Play

BBC, 2000

John van den Heuvel sluit zijn Zomergastenavond af met Barry White, die Let the Music Play zingt in het BBC-programma Trevor Nelson’s Urban Choice. John houdt erg van disco en soul, en dit is een van Johns favoriete nummers.

de aflevering als podcast

Het hele gesprek met John van den Heuvel is beschikbaar als podcast. De fragmenten zijn hierdoor niet meer te zien, daarom beschrijven we ze in een voice-over. De gesprekken zijn verder onaangepast.

Abonneer je om niets te missen via iTunes, ►RSS-feedStitcher of luister via deze pagina. Luister hier naar de podcasts van andere afleveringen.