Het gretige brein in kaart

‘Is het brein een biocomputer? Kunnen we informatie uit het brein halen en opslaan? Kan het brein zonder het lichaam?’ Allemaal vragen waar Rob van Hattum zich al sinds zijn studie filosofie mee bezig houdt. Deze vragen waren 35 jaar geleden alleen relevant waren in science fiction, maar vandaag de dag zijn wetenschappers bezig ze te beantwoorden. Met de voortschrijdende ontwikkeling op het gebied van technologie zijn de mogelijkheden van zogenaamde brain engineers schijnbaar oneindig. Er zijn dan ook meer dan genoeg al dan niet wetenschappelijke publicaties over het brein te vinden. Met het experiment van Nicolelis als vertrekpunt, brengt Tegenlicht de zoektocht van van Hattum in kaart.  

‘Sommige mensen vonden het Higgs-deeltje belangrijk, ik vond dit het meest intrigerende experiment van 2013.’ Naar aanleiding van het wetenschappelijk experiment van Miguel Nicolelis, die twee rattenbreinen direct met elkaar verbond via internet, ging Tegenlicht-regisseur Rob van Hattum op zoek naar antwoorden op zijn vragen rond het brein en computers.  

Nicolelis jaagt, om met de woorden van Rob van Hattum te spreken, letterlijk op de elektrische signalen in het brein. Deze zogenaamde ‘brein-stormen’ gebruiken de hersenen om informatie te coderen. Nicolelis heeft een manier gevonden om deze stormen op te nemen en te vertalen naar een digitale code. Wat je allemaal met die code kan, legt hij behalve in 'Het gretige brein', onder andere uit in het interview met Jon Stewart in de The Daily Show. 

Het experiment waarbij de hersensignalen van aapjes werden vertaald naar bewegingen uitgevoerd door een robotarm, werd uitgebreid in kaart gebracht.  

Op basis van de experimenten met apen en hun hersenactiviteit bleek het dus mogelijk om computergestuurde beweging te veroorzaken, door er alleen maar aan te denken. Dit zou uiteindelijk leiden tot een zeer ambitieus project het 'Walk again project' dat dit jaar concreet vorm zal krijgen in Brazilië.  Bij de opening van het wereldkampioenschap voetbal zal iemand die verlamd is met behulp van een exoskelet de aftrap geven. 

Behalve naar Brazilië, reisde Rob van Hattum af naar het Donders Institute in het Radboud Ziekenhuis in Nijmegen. Daar kreeg hij de kans om zijn eigen hersenactiviteit te zien én horen. In eerste instantie wordt die activiteit gemeten met een zelf aangeschafte neuro headset EMOTIV. Met diezelfde headset werd onder andere het project Mindtunes verwezenlijkt.     

Ook liet Rob van Hattum een uiterst nauwkeurige scan van zijn hersenen maken door Rainer Goebel, waar hij uiteindelijk via een app zelfs doorheen kon 'lopen'. 

Neuro-onderzoeker Marcel van Gerven, die ook verbonden is aan het Donders Institute, laat in 'Het gretige brein' zien dat ook gedachtenlezen inmiddels tot de mogelijkheden behoort. 

De droom van de Russiche miljardair Dmitry Itskov om voor eeuwig te leven door zijn brein te uploaden in een computer behoort echter nog niet tot de mogelijkheden. 

Ken je zelf nog andere baanbrekende wetenschappelijke experimenten met het brein? Artikelen gelezen die meer dan de moeite waard zijn? Plaats ze hieronder in de reacties en vul de mind map aan.