Strand East, IKEA’s toekomstige woonwijk in Londen

LandProp investeert in onroerend goed en is een bedrijfstak van Inter-IKEA Group, het bedrijf dat het intellectuele eigendom van IKEA en de enorme winst van IKEA beheert. LandProp heeft een dertigtal projecten lopen in o.a. Denemarken, Zweden, Polen en Duitsland. Maar niets is zo omvangrijk als Strand East, een project waarbij LandProp een oud havengebied waar voornamelijk oude loodsen en roestende machines stonden, weer nieuw leven in blaast door een complete wijk te bouwen. In verschillende etappes kocht het bedrijf stonden stukken land dat wordt omsloten door water (de Lea River) en Stratford High Street. Doordat het bouwperceel grenst aan het Olympisch Park van 2012, zal het gebied een extra waarde krijgen. Naar verluidt heeft LandProp meer dan $39 miljoen dollar voor het stuk land van circa 11 hectare betaald. 'A very interesting low price,' aldus Harald Müller, directeur van LandProp. Deze investering, samen met de kosten voor de bouw van de wijk, hopen ze op de lange termijn terug te verdienen.

'We're not here to make the big profits and walk away, we'll retain ownership of the commercial buildings and we'll continue to invest in the infrastructure,' zegt Andrew Cobden, manager van LandProp in Engeland.

Inmiddels is LandProp begonnen met het slopen van de oude loodsen en het uitkopen van enkele kleine bedrijven die er nog gevestigd waren. De eerste palen zijn de grond in geslagen, en met een Mikado-toren van 40 meter hoog moet de aandacht op het gebied gevestigd worden tijdens de Olypische Spelen die iets ten noorden van Strand East gehouden worden. Van 2013 tot 2018 zal het project afgebouwd worden. De splinternieuwe wijk zal onder andere bestaan uit:

* 1200 woningen, de meeste met drie of meer slaapkamers
* 50.000 vierkante meter aan commerciële ruimte voor creatieve jonge bedrijven
* een ondergronds garagegebied om auto’s in de wijk te mijden
* een gebied dat als gezamenlijke spil van de wijk moet dienen
* een restaurant
* een hotel met 350 kamers
* een school en kinderopvang
* bruggen, voetgangers- en fietspaden
* kades met aanmeerplaatsen voor watertaxi's

IKEA zegt met dit project ook aan de duurzaamheid te denken. Het vuilnis zal worden verzameld door ondergrondse tunnels met zuigsystemen, er zal een smart grid geïnstalleerd worden voor efficiënter energiebeheer en een kleine waterkrachtcentrale zal een deel van energie voor de wijk opwekken. Over deze en andere systemen zijn ze in gesprek met Siemens, die de infrastructuur hiervoor kunnen leveren. Op de officiële website van Strand East kunnen mensen een interactieve tour door de wijk nemen.

‘We are in keeping with the Ikea philosophy: We don’t want to produce for the rich or the super-rich; we want to produce for families, for the people,' zegt Harald Müller, directeur van LandProp.

De wijk zal beheerd worden door LandProp, maar door de experimentele aard van het project kunnen de projectleiders niet duidelijk maken hoe streng het regime van het bedrijf zal zijn. Het is wel duidelijk dat bewoners geen woningen kunnen kopen en geen verbouwingen mogen doen. LandProp bepaalt ook welke en wat voor bedrijven er zich mogen vestigen. Deze maatregelen moeten voorkomen dat de huiseigenaren afwezige verhuurders worden, en de wijk kan vervallen of in waarde kan dalen. LandProp zegt er een echte gemeenschap van te willen maken, en richt zich op de lange termijn. Dit betekent volgens critici ook een bepaalde rigiditeit in het concept; het bedrijf zal wellicht niet zomaar een Chinees restaurant of een buurthuis toelaten omdat dat de waarde van het gebied zou kunnen laten dalen. Ook roept het project vragen op over de macht van een bedrijf in een stadswijk. Waar liggen de grenzen? Hoe strak zal LandProp de teugels houden? En proberen ze niet een soort kunstmatige gemeenschap à la The Truman Show te creëren?

‘We know [mews are] very popular. People would almost kill to live in these things in London,’ aldus Michael Lees, architect van ARC ML en met Thomas Hattig van LandProp verantwoordelijk voor de planning van Strand East.

De vertegenwoordigers van LandProp zeggen nadrukkelijk dat het geen IKEA-dorpje wordt. Dus de huizen zullen niet uitsluitend IKEA-meubilair bevatten, de boekenkasten zullen niet allemaal ’s werelds meest gedrukte boek – de IKEA-catalogus – bevatten en er zullen geen Zweedse gehaktballen in het restaurant opgediend worden. Anders dan bij BoKlok, een andere IKEA-dochter die in Scandinavië, Groot-Brittannië, Duitsland en Polen prefab-huizen bouwt die volledig gemeubileerd zijn met IKEA-producten. Ondanks dit alles zal IKEA – in de vorm van LandProp – wel optreden als een soort kleine gemeente, die van een vervallen gebied een bruisende gemeenschap probeert te maken. Ze zijn gericht op de lange termijn. Wellicht is deze doe-het-zelf-wijk van IKEA één van de oplossingen die de huizenmarkt nodig heeft?