Wie is Wie in Doelwit Iran

Huidige president van Iran
Ahmadinejad werd in 2005 de zesde president van de Islamitische Republiek Iran. Daarvoor was hij twee jaar burgemeester van Teheran. Ondanks de volksopstanden en demonstraties van de ‘Groene Beweging’ (de kleur van zijn tegenstander Mir-Hossein Mousavi) rondom de presidentsverkiezingen in 2009, won hij opnieuw de verkiezingen. Dit leidde tot veel internationale kritiek op het verkiezingsproces en resulteerde in grote demonstraties in Iran. Sindsdien is er een kloof ontstaan tussen de hervormingsgezinde politieke elite en de religieuze leiders van het land.

Ahmadinejad staat bekend als ultraconservatief, populistisch en volger van Ayatollah Khamenei. Hij weigert de ontwikkeling van nucleaire technologie in Iran stop te zetten, ondanks herhaalde verzoeken hiertoe door de VN-Veiligheidsraad. De Iraanse regering beweert zich te houden aan alle non-proliferatieregels omtrent nucleaire wapens en stelt dat het streven naar kernenergie haar enige doel is. Ook wijst de regering op het recht op kernenergie als soeverein land. Ondanks zijn felle retoriek jegens Israël en Amerika wordt Ahmadinejad gezien als een rationele politicus die alles zal doen om een oorlog te vermijden.

Israëlisch militair historicus en polemoloog
Martin van Creveld werd in Rotterdam geboren. Kort na zijn geboorte emigreerden zijn ouders naar Jeruzalem. Creveld heeft zowel een graad aan de London School of Economics als aan de Hebrew University in Jeruzalem, waaraan hij sinds 1971 aan verbonden is. Sindsdien zijn er zo’n twintig boeken over oorlog en strategie van zijn hand verschenen. De meest bekende zijn The Transformation of War (1991), The Changing Face of War: Lessons from Combat (2006) en The Culture of War (2008).

President van Iran (1981-1989), nu Ayatollah en Opperste Leider van Iran
Als vertrouweling van Ayatollah Khomeini werd Khamenei in 1981 de eerste geestelijke in het ambt van president. Tijdens zijn presidentschap had hij vaak aanvaringen met Mir-Hossein Mousavi, zijn premier. In 1989 eindigde zijn tweede termijn als president. Datzelfde jaar overleed Khomeini, kreeg Khamenei de hoge sjiitische titel ‘Ayatollah’ en werd hij tot Opperste Leider van Iran benoemd, een functie die hij sindsdien bekleedt. Met een van zijn eerste bevelen verbood hij het premierschap als ambt.

Als Opperste Leider heeft Khamenei de macht om de Raad van Beschermers te kiezen. Zij beheren de verkiezingsprocessen, en bepalen ook wie er kandidaat mag zijn. Hierop is veel kritiek van hervormingsgezinde en gematigde groepen, omdat zij beweren veel minder kans op kandidatuur hebben. Khamenei duldt weinig kritiek en beweert dat hervorming van de wetten niet in het belang van het land is. Daarnaast wil hij best de banden met de Verenigde Staten aanhalen, maar door de steun aan de Israël en de sancties die Iran opgelegd krijgt, ziet hij hier geen mogelijkheden toe.

Wereldberoemde onderzoeksjournalist, winnaar van Pulitzer Prize en tientallen andere prijzen
Seymour Hersh werd wereldberoemd in 1969 met zijn reportage over de My Lai Massacre, een incident in Zuid-Vietnam waarbij Amerikaanse soldaten bijna 500 burgers martelden en vermoordden. Hersh won de Pulitzer Prize voor het verhaal en werd een van de bekendste journalisten in het land. Tijdens de jaren 70 werkte hij voor The New York Times, en schepte hij controverse door gepubliceerde rapporten over de geheime operaties van het Amerikaanse Central Intelligence Agency (CIA). Hij schreef verschillende boeken over de duistere kanten van de Kennedy’s, de CIA, en andere geheime operaties. Ook was hij de onderzoeksjournalist die de mishandelingen in de Afghaanse Abu Ghraib-gevangenis aan de kaak stelde. Nu schrijft Hersh onder andere voor de The New Yorker. In een interview met Democracy Now! sprak hij over de plannen voor een invasie in Iran.

Diplomaat, voormalig ambassadeur van Singapore bij VN Veiligheidsraad
Kishore Mahbubani werd geboren in Singapore - dat toen nog onderdeel was van het Britse koninkrijk - als zoon van Pakistaanse emigranten. Tegenwoordig is Mahbubani professor aan de Lee Kuan Yew School of Public Policy in Singapore. Daarnaast is hij een bekend en gerespecteerd publicist op het gebied van internationale politiek. In het westen is hij in eerste instantie vooral bekend geworden vanwege zijn kritiek op Fukuyama’s boek ‘The End of History’. Naar aanleiding hiervan schreef hij het provocerende werk ‘Can Asians Think?’. Een wat recenter werk is ‘The New Asian Hemisphere’. Dit boek gaat over de opkomst van de nieuwe Aziatische grootmachten als India en China, en werd uitvoerig behandeld in de Tegenlicht-uitzending ‘De eeuw van Azië’ van 1 september 2008.

Hervormingsgezinde en gematigde presidentskandidaat 2009, meest geduchte tegenstander van Ahmadinejad
Mir-Hossein Mousavi deelt zijn geboorteplaats Khameneh met Ayatollah Khamenei. Na zijn steun en deelname aan de Islamitische Revolutie diende hij acht jaar als de eerste premier van de Islamitische Republiek van Iran, tot het ambt in 1988 door Khamenei verboden werd. Tijdens de jaren negentig hield Mousavi zich bezig met architectuur, lesgeven, schilderen en poëzie. In deze tijd ontwikkelde hij zich tot een hervormingsgezinde en gematigde leider en bekleedde hij enkele hoge posities waarbij hij samen met zijn vrouw de Iraanse president Khatami (president 1997-2005) adviseerde.

Zijn terugkeer in de politiek kwam voort uit zijn overtuiging dat Iran onder leiding van Ahmadinejad in groot gevaar was. Mousavi stond meer open voor dialoog, wilde meer persoonlijke vrijheden en wilde het extremistische beeld dat het Westen van Iran heeft bestrijden. Hij steunt de plannen om kernenergie mogelijk te maken en wijst hierbij vaak op het verschil tussen wapens en energieopwekking. Tijdens de verkiezingen in 2009 was hij de leider van de 'Groene Beweging', die in opstand kwam tegen de regering van Ahmadinejad. De opstanden werden echter veelal hard de kop ingedrukt en Ahmadinejad kwam opnieuw als winnaar uit de bus.

Iraanse geestelijke, leider van de Islamitische Revolutie van 1979
In 1961 kreeg Khomeini, die filosofie, ethiek en islamitisch recht studeerde, de hoogste Sjiitische titel van Ayatollah. Vanwege aanhoudende kritiek op het seculiere bewind van de Sjah van Iran (bekend als 'knecht van de dollars') werd hij in 1963 gearresteerd en volgde er een vijftienjarige periode van ballingschap. Na het vertrek van de Sjah keerde Khomeini terug naar Iran waar hij als een held werd binnengehaald. Khomeini installeerde een voorlopige regering en riep in april 1979 de Islamitische Republiek Iran uit. Als geestelijk leider en leider (voorzitter) van de Raad van Hoeders, die elke beslissing toetst, had Khomeini de macht in handen. Andere partijen dan Khomeini's Islamitische Revolutionaire Partij werden verboden. Op 14 februari 1989 sprak Ayatollah Ruhollah Khomeini naar aanleiding van het boek De Duivelsverzen in een fatwa een doodsvonnis uit over de schrijver Salman Rushdie. Khomeini overleed in datzelfde jaar en werd opgevolgd door Ayatollah Khamenei.

President van Iran van 1997-2005
Mohammed Khatami werd in 1997 de vijfde president van de Islamitische Republiek Iran. In politiek en economisch opzicht probeerde de voormalige minister van cultuur hervormingen door te voeren - het begin van een Iraanse 'lente'. Zo riep hij op tot dialoog met de Verenigde Staten, het herstellen van de diplomatieke banden met EU-landen en benoemde hij een vrouw tot een van zijn vicepresidenten. In 2001 werd Khatami, die de steun van veel jongeren - tweederde van de bevolking - en vrouwen genoot, herkozen voor een tweede termijn. De pogingen van Khatami om de theocratie te hervormen, stuitten op weerstand bij de conservatieve Raad van Hoeders en de Opperste Leider.