Iemand anders zou de term `wortels' gebruikt hebben... Maar dat is geen woord voor mij. Ik houd niet van de term `wortels', en nog minder van het beeld. Wortels graven zich in de aarde in, kronkelen door de modder, vertakken zich in het duister; ze houden de boom gevangen vanaf zijn geboorte en chanteren hem terwijl ze hem voeden: `Als je je van ons bevrijdt, wordt het je dood!'
Bomen hebben geen keuze, want ze kunnen niet leven zonder wortels; mensen wel. Wij ademen licht in, we reiken naar de hemel, en wanneer we onder de aarde verdwijnen, rotten we weg. Het sap van onze geboortegrond stijgt niet via onze voeten op naar ons hoofd; onze voeten dienen slechts om te lopen. Voor ons telt alleen de weg. De weg brengt ons verder - van armoede naar rijkdom of naar nieuwe armoede, van slavernij naar vrijheid of naar een gewelddadige dood. De weg houdt een belofte in, hij draagt ons, stuwt ons voort en laat ons ten slotte alleen
In tegenstelling tot bomen ontspruiten wegen niet aan de grond, daar waar toevallig een zaadje is terechtgekomen. Net als wij hebben ze een oorsprong. Een denkbeeldige oorsprong, want een weg heeft nooit werkelijk een beginpunt. Voor de eerste bocht, daarginds, was er al een bocht, en nog een. Een onaanwijsbare oorsprong, want bij elk kruispunt hebben zich andere wegen bij de eerste gevoegd, die van een ander vertrekpunt kwamen. Als je al die wegen zou bereizen, zou je honderdmaal rond de aarde gaan.
Wanneer ik het over mijn familie heb, kom ik daar niet onderuit. Ik stam af van een geslacht dat sinds mensenheugenis door een woestijn zo groot als de wereld trekt. Onze landen zijn oases die we verlaten wanneer de bron opdroogt, onze huizen zijn tenten van steen, onze nationaliteiten hangen af van een datum, of een bootreis. Het enige dat ons bindt, over de generaties heen, over de zeeën heen, over de veelheid van talen heen, is de klank van een naam.
Een achternaam als vaderland? Jawel! En eeuwenoude trouw als geloof!
Ik heb nooit het gevoel gehad te behoren tot een bepaalde religie - of het moeten verschillende, onverzoenbare religies zijn; noch heb ik me ooit volledig thuis gevoeld in één bepaalde natie - ook wat dat betreft heb ik meer dan één vaderland. Maar ik identificeer me moeiteloos met de avontuurlijke geschiedenis van mijn grote familie, in welke contreien ook. Met haar avontuurlijke geschiedenis, en met haar legendes. Zoals bij de oude Grieken leunt mijn identiteit aan tegen een mythologie, en al weet ik dat deze niet waar gebeurd is, ik draag haar op handen alsof ze de waarheid bevat.
Vreemd trouwens dat ik voor vandaag nooit meer dan enkele alinea's heb gewijd aan de weg die mijn familie heeft afgelegd! Maar ook die zwijgzaamheid maakt deel uit van mijn erfenis...