Eigenlijk had hij een hekel aan televisie. Toen Brian Lapping nog als schrijvend journalist bij The Guardian werkte werd hij met grote regelmaat gebeld door collega’s van het bewegende medium, die hem constant telefoonnummers en contactpersonen ontfutselden. Zonder dat hij er ook iets voor terug zag, of zijn naam genoemd zag als dank. “Ik vond het een oppervlakkig medium, gierig en snel” , zegt hij, “Maar toen Granada Television mij op zeer vriendelijke wijze vroeg of ik mee wilde werken aan een documentaire, raakte ik toch geinteresseerd.”
Zijn enthousiasme sloeg om in passie toen hij voor datzelfde bedrijf de serie The end of an Empire maakte, over de dekolonisatie van de Britse overzeese gebieden. Een gigantisch project, van veertien afleveringen van elk een uur. “Ik haalde er een enorme bevrediging uit mensen te laten vertellen over grote en invloedrijke politieke beslissingen. Ik hoorde allemaal verhalen die je niet tegenkomt in de kranten, en die niet beschikbaar zijn voor historici.” Lapping denkt dat al die wereldleiders en invloedrijken zo openlijk voor zijn camera hun verhaal doen omdat ze graag hun versie van de geschiedenis vertellen om een moment dat het ze nog vers in het geheugen zit. “En ze zijn bijzonder gecharmeerd als je veel interesse in ze toont.”, voegt hij toe.
Daar zit volgens Lapping dan ook het geheim. Voor de ‘Val van Milosevic’ documentaire is naar zijn zeggen twee en een half jaar research gedaan. “Je spreekt met iedereen die ermee te maken heeft gehad. Alle directe collega’s en adviseurs van de hoofdrolspelers, iedereen die erbij is geweest wordt betrokken in de voorgesprekken. Voordat we een gesprek hebben in de werkkamer van de president van een land, zijn we wekenlang bezig geweest om uit te vinden wat er gebeurd is op de dag waar we met hem over willen praten. We weten dan al van minuut tot minuut wat er heeft plaatsgevonden.”
Vaak tonen minister-presidenten zich verrast door de enorme kennis die de producent tentoonspreidt. Maar dat wil niet zeggen dat ze allemaal zonder slag of stoot meewerken. Lapping vertelt over Jacques Chirac, en hoe de filmmakers aan hem vroegen om het verhaal rond de onderhandelingen over de NAVO-bombardementen op Servië regel voor regel te vertellen, als een conversatie tussen twee personen. De stijve Chirac bulderde ontdaan dat hij als president van Frankrijk zelf wel uitmaakte hoe hij iets vertelde. Lapping:”Maar toen de camera’s eenmaal liepen hield hij zich precies aan wat we hem gevraagd hadden. Het werd een fantastisch interview.”
Het gebeurt Lapping meer dan eens om stukken naar boven te krijgen die voor anderen verzwegen bleven. Zo vertelt Madeleine Albright hoe ze in de aanloop naar de bombardementen op Servië de mening van Rusland polst. Uit het diplomatieke proces blijkt dat de Russen een veto zouden uitspreken over een resolutie over de bombardementen, maar tussen de regels geeft minister van buitenlandse zaken Ivanov toe dat ze er geen groot kabaal over zullen maken als het westen zonder toestemming van de Verenigde Naties in zou grijpen. “Ik was verbaasd dat we dat verhaal naar boven kregen. En tegelijkertijd was ik erg blij, want het geeft een goed inzicht in hoe dergelijke beslissingen genomen worden. Ik verwacht dat nu hetzelfde zal gebeuren bij een eventuele aanval op Irak. De russen zullen aangeven dat ze een resolutie zullen afkeuren, maar dat ze geen tegenstand zullen bieden als het westen zonder de VN ingrijpt in Irak.”
Maar Lapping vreest dergelijke verhalen steeds minder te kunnen maken. De zenders hebben volgens hem steeds minder budget voor dergelijke grote projecten. "Wij zijn een dinosaurus in televisieland. Wat wij maken is eigenlijk gewoon slechte televisie. Het is een goede manier van het vertellen van de geschiedenis, maar steeds minder mensen willen ernaar kijken. Televisie is veel geschikter voor entertainment, programma’s waarbij je even weg kunt lopen."
Lapping ziet dan ook dat de series die hij maakt, steeds korter moeten. "Vroeger maakten we acht programma’s van een uur, daarna vijf van een uur, nu is het drie van een uur. Die achteruitgang is erg duidelijk." Maar hij heeft nog steeds de motivatie om verder te gaan. "Wat er in kranten en actualiteitenrubrieken wordt verteld is vaak zeer simplistisch en grof neergezet. Het verbergt de werkelijk interessante dingen. Terwijl je, niet lang nadat de feiten hebben plaatsgevonden, ook die verhalen naar boven kunt krijgen. En als dat in minder tijd moet, dan zullen we ons moeten focussen op de belangrijkste periode. Maar ik zal er niet mee ophouden."