De Europese Unie is moreel en cultureel bankroet, vindt de Duitse filosoof en historica Ulrike Guérot. Tijd om het EU-project ten grave te dragen. Guérot heeft een Europese republiek voor ogen die bestaat uit 50 regio’s rondom clusters van grote steden, met een herkenbare identiteit en gedeeld economisch en cultureel belang. Een slagvaardig Europa dat zichzelf opnieuw uitvindt.

Voor de Duitse filosoof en historica Ulrike Guérot is vernieuwing van het EU project cruciaal. Met haar boek Waarom Europa een republiek moet worden plaatst zij zich in een traditie van politiek utopische denkers. Na bijna twintig jaar gewerkt te hebben aan de opbouw van de Europese Unie, binnen diverse EU-denktanks, werd het haar tijdens de bailout van Cyprus in 2012 in één klap duidelijk: dit Europa is failliet. De ene crisis volgde de andere vervolgens op: Griekenland, Brexit, vluchtelingen. Met als klap op de vuurpijl het verkiezingsjaar dat we in Duitsland, Frankrijk en Nederland tegemoet gaan, terwijl Brussel geen helder antwoord heeft op de toenemende kritiek van de groeiende populistische partijen.

Guérot vergelijkt de toestand van de huidige Europese Unie met het WTC tijdens de aanslagen op 9/11. We staan erbij en kijken toe hoe alles instort. Als we niets doen dan houdt deze Europese Unie geen stand. Niet de vele crises op zich maar vooral de manier waarop de Europese Unie ermee omgaat laat volgens Guérot een moreel en cultureel bankroet zien. Deze Europese Unie is een unie van het geld geworden.

De koers moet volgens Guérot radicaal anders; weg van de failliete natiestaten waarin velen zich niet meer herkennen en door vertegenwoordigd voelen. In de Middeleeuwen kende Europa meer dan 50 verschillende regio’s. Deze regio’s rondom knooppunten van steden zouden de nieuwe provincies van de Europese Republiek moeten worden waarin iedereen gelijkgesteld wordt. Het Europa van de burgers wordt geboren en het elite-project Europese Unie wordt begraven.

Hoe vinden Guérots ideeën over een Europese republiek weerklank bij zowel politici, bankiers als het Vaticaan? Een reis langs de Europa-driehoek, van Wenen via Brussel naar Berlijn, met Guérot.

Regie: Britta Hosman
Research: Henneke Hagen
Productie: Sharon Yosef