Als Europese machthebbers niet snel gaan luisteren naar hun burgers, dan is het gedaan met de Europese Unie. De voormalig Griekse minister van financiën Yanis Varoufakis is daarom een politieke grassroots-beweging gestart, die in rap tempo aanhangers wint in heel Europa.
VPRO Tegenlicht
Volk, macht en Varoufakis
Hoe zou een nieuw, werkelijk democratisch bestuurd Europa er volgens Varoufakis uit gaan zien? Hij startte een beweging.
Wat boezemt de gevestigde Europese politieke orde de meeste angst in? Niet terrorisme, migratie of de internationale concurrentiepositie, maar democratie. Als de Europese machthebbers niet snel gaan luisteren naar de burgers van de 28 landen die samen de Europese Unie vormen, dan valt die binnen de kortste keren uiteen. Dat zegt de Griekse econoom en voormalig minister van financiën Yanis Varoufakis. Hij is daarom een politieke beweging gestart waar grassroots-organisaties, die oproepen tot burgerinitiatieven, van Berlijn tot Zagreb zich in rap tempo bij aansluiten.
Hoe zou een nieuw, werkelijk democratisch bestuurd Europa eruit gaan zien? Als minister merkte Varoufakis dat een politicus helemaal geen macht heeft. Die ligt bij degenen die de economie beheersen. Bij de presentatie van zijn nieuwe beweging DiEM25 bindt hij de strijd aan met de financiële sector en grote bedrijven die volgens hem de politiek kannibaliseren.
In de City of London vinden we een ‘staat binnen de Britse staat’, die model staat voor het einde van de democratie en de macht van corporate Europe. Een situatie die volgens de Duitse socioloog Wolfgang Streeck onhoudbaar dreigt te worden. Hij legt haarfijn bloot hoe we met steeds nieuwe financiële kunstgrepen een politieke crisis in Europa hebben afgekocht en de ‘dag des oordeels’ uitgesteld.
In het Spaanse stadje Pontevedra is voormalig inwoner Mariano Rajoy, demissionair premier van Spanje, tot persona non grata verklaard. Rajoy heeft een stuk van de zee bij deze stad voor zestig jaar vergeven aan een zwaar vervuilende papierfabriek. Een typisch voorbeeld van oude handjeklap-politiek, en de lokale bevolking pikt het niet langer.
Hoe kansrijk is de pan-Europese beweging van Varoufakis? Kan deze echte verandering bewerkstelligen?
VPRO Tegenlicht: Volk, macht en Varoufakis met onder anderen Wolfgang Streeck (Duits socioloog), Yanis Varoufakis (Grieks econoom en voormalig minister van financiën), Miguel Anxo Lores (burgemeester van het Spaanse Pontevedra) en Mark Boleat (lobbyist van de City of London).
Regie: Jos de Putter
Research: Marijntje Denters
Productie: Jolanda Segers
Eindredactie: Marije Meerman, Doke Romeijn