Frederik de Grote beoefende het al, Lodewijk Napoleon deed het, maar ook Dick Cheney en George W. Bush – het oorlogsspel. Niet voor hun plezier maar om de beste strategie te vinden om een mogelijke vijand uit te schakelen.

In de huidige ‘war games’ zijn de tinnen soldaatjes vervangen door digitale beelden, die zozeer op de realiteit lijken dat de scheidslijn tussen simulatie en werkelijkheid steeds meer vervaagt. De beelden die de generaals tijdens een oorlogsspel op hun radarscherm zien zijn dezelfde als die tijdens een werkelijke aanval. De virtuele wereld en de reële wereld vloeien in elkaar over.

Sinds de Tweede Wereldoorlog maakt de wapenindustrie een belangrijk deel uit van de economie van de Verenigde Staten. Met een jaarlijkse uitgave van meer dan 600 miljard dollar (het bruto nationaal produkt van Nederland) claimt de regering van George W. Bush bijna de helft van het wereldbudget aan militaire uitgaven. Het bestaan van een militair-industrieel complex met invloedrijke belangengroepen wordt niet meer betwist. Daar is nu een nieuw conglomeraat bij gekomen.

De vergaande techniek van digitale verbeelding en informatie technologie hebben het leger middelen in handen gegeven hun ‘war games’ steeds realistischer te beoefenen. Simulatie trainingen voor piloten zijn bekend, maar nu zijn er ook de trainingen voor het gehele peloton dat een dorp van opstandelingen binnenvalt – op het beeldscherm.

Deze oefeningen lijken zozeer op de computergames van de ‘kids’ dat het leger zijn software voortaan laat ontwikkelen door de ontwerpers van video games. “America’s Army” is een spel voor de computer dat gratis wordt verstrekt door de Amerikaanse overheid en dat het leger gebruikt als lokkertje voor de rekrutering van nieuwe soldaten. Wie hoog scoort in de 'virtual army experience' (een rondreizend rekruteringsscircus) maakt goede kans op een gesprekje met een recruiter. Leger en entertainment- industrie hebben elkaar nu gevonden in het ‘militair-entertainment complex’ waar jaarlijks honderden miljoenen dollars in omgaan.

Naarmate oorlog steeds meer een zaak wordt van het beeldscherm en nauwelijks meer bespeurbaar is in het dagelijks leven (door hogere belastingen of tekorten in voorraden), en de Verenigde Staten in de ‘War on Terror’ een strijd voeren tegen een vijand zonder gezicht, wordt de ervaring van de oorlog door de burger steeds meer tot een virtuele ervaring. Alleen het bericht van een gesneuvelde soldaat brengt ons zo nu en dan bij de realiteit.

Regie: René Seegers
Research: William de Bruijn
Productie: Judith van den Berg
Eindredactie: Jos de Putter / Doke Romeijn